ណ្ណាល័យខ្មែរ

រដ្ឋធម្មនុញ្ញ
នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
បុព្វកថា
យើង ជាប្រជារាស្ត្រខែ្មរ ដែលធ្លាប់មានអារ្យធម៌ឧត្តុងឧត្តម ប្រទេសជាតិស្តុកស្តម្ភ ធំទូលាយថ្កុំថ្កើងរុងរឿង កិត្យានុភាពខ្ពង់ខ្ពស់ ភ្លឺចែងចាំងដូចពេជ្រ ពណ្ណរាយ បានធ្លាក់ខ្លួនដ៏សែនរន្ធត់ ក្នុងអំទ្បុងពីរទសវត្សចុងក្រោយនេះ ឆ្លងកាត់ទុក្ខសោក វិនាសអន្តរាយទ្រុឌទ្រោមឱនថយមហាសោក ស្តាយ បានភ្ញាក់រលឹកក្រោកឈរទ្បើង ចងបាច់ឆន្ទៈមោះមុត ប្តូរផ្តាច់ រួបរួមគ្នាពង្រឹង ឯកភាពជាតិ រក្សាការពារទឹកដីកម្ពុជា អធិបតេយ្យ ថ្លៃថ្លា និងអារ្យធម៌អង្គរដ៏បវរ កសាងប្រទេសជាតិឱ្យទៅជា ”កោះសន្តិភាព” ទ្បើងវិញផ្អែកលើប្រព័ន្ធប្រជា ធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ធានាសិទ្ធិមនុស្សគោរពច្បាប់ទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ចំពោះវាសនាអនាគតជាតិឱ្យបានឈានទ្បើងរីកចំរើន លូតលាស់ សម្បូររុងរឿង ជានិច្ចនិរន្តរ៍។
ក្នុងឆន្ទៈមោះមុតនេះ យើងសរសេរចារឹកក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដូចតទៅ ៖
ជំពូកទី១: អំពី អធិបតេយ្យ
ជំពូកទី២: អំពី ព្រះមហាក្សត្រ
ជំពូកទី៣: អំពី សិទ្ធិ និងករណីកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរ
ជំពូកទី៤: អំពី របបនយោបាយ
ជំពូកទី៥: អំពី សេដ្ឋកិច្ច
ជំពូកទី៦: អំពី អប់រំ វប្បធម៌ និងសង្គមកិច្ច
ជំពូកទី៧: អំពី រដ្ឋសភា
ជំពូកទី៨ : អំពី ព្រឹទ្ធសភា
ជំពូកទី: អំពី សមាជរដ្ឋាភិបាល និងព្រឹទ្ធសភា
ជំពូកទី១០: អំពី រដ្ឋាភិបាល
ជំពូកទី១១: អំពី អំណាចតុលាការ
ជំពូកទី១២: អំពី ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ
ជំពូកទី១៣: អំពី ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល
ជំពូកទី១៤: អំពី សមាជជាតិ
ជំពូកទី១៥: អំពី អនុភាព ការសើរើ និងវិសោធនកម្មរដ្ឋមនុញ្ញ
ជំពូកទី១៦: អំពី អន្តរប្បញ្ញត្តិ

ជំពូកទី១: អំពី អធិបតេយ្យ
មាត្រាទី១:
ប្រទេសកម្ពុជា ជាព្រះរាជាណាចក្រ ដែលព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ប្រតិបត្តិតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស។
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជារដ្ឋឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ សន្តិភាព អព្យាក្រឹត្យ អចិន្ត្រៃយិ៍ មិនចូលបក្ស សម្ព័ន្ធ។
មាត្រាទី២:
បូរណភាពទឹកដីរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនអាចរំលោភភានដាច់ខាតក្នុងព្រំដែនរបស់ខ្ខួនដែលមានកំណត់ក្នុងផែនទីខ្នាត ១/១០០.០០០ ធ្វើនៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៣៣-១៩៥៣ ហើយដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិ នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៣៦-១៩៦៩។
មាត្រាទី៣:
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជារដ្ឋដែលមិនអាចបំបែកបាន។
មាត្រាទី៤:
បាវចនានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាគឺៈ ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ។
មាត្រាទី៥:
ភាសា និងអក្សរ ដែលប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការ គឺសាសនានិង អក្សរខែμរ។
មាត្រាទី៦:
ភ្នំពេញជារាជធានីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ទង់ជាតិ ភ្លេងជាតិ និងសញ្ញាជាតិ មានកំណត់នៅក្នុងឧបសម្ព័ន្ធ ១, ២ និង ៣។

ជំពូកទី២: អំពី ព្រះមហាក្សត្រ
មាត្រាទី៧:
ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជាទ្រង់គ្រងរាជសម្បត្តិ ប៉ុន្តែទ្រង់មិនកាន់អំណាចទ្បើយ។
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ជាព្រះប្រមុខរដ្ឋមួយជីវិត។ ព្រះមហាក្សត្រមិនអាចនណារំលោភបំពានបានទ្បើយ។
មាត្រាទី៨:
ព្រះមហាក្សត្រព្រះអង្គទ្រង់ជានិមិត្តរូប នៃឯកភាពជាតិ និងនិរន្តរភាពជាតិ។ ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់ជាអ្នកធានាឯករាជ្យជាតិ
អធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទ្រង់ជាអ្នកធានាការគោរព សិទ្ធិ និងសេរីភាព របស់ប្រជាពលរដ្ឋ
និងការគោរពសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ។
មាត្រាទី៩:
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់មានតួនាទីខ្ពង់ខ្ពស់ជាអាជ្ញកណ្តាល ដើម្បីធានាការប្រព្រឹត្តទៅ នៃអំណាចសាធារណៈអោយមានភាព ទៀងទាត់។
មាត្រាទី១០:
របបរាជានិយមកម្ពុជា ជារបបជ្រើសតាំង។
ព្រះមហាក្សត្រ ទ្រង់តមានព្រះរាជអំណាចចាត់តាំងព្រហរជ្ជទាយាទ សម្រាប់គ្រងរាជសម្បត្តិទ្បើយ។
មាត្រាទី១១(ថ្មី):
ក្នុងករណីដែលព្រះមហាក្សត្រពុំអាច បំពេញព្រះរាជភារៈជាព្រះប្រមុខរដ្ឋបានដូចធម្មតា ដោយព្រះអង្គព្រះឈួនជាទង្ងន់ មាន ការបញ្ជាក់ពីក្រុមគ្រូពេទ្យ ជំនាញជ្រើសរើសដោយប្រធាន ព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា និងនាយករដ្ឋមន្ត្រី នោះប្រធានព្រឹទ្ធសភា
បំពេញភារកិច្ចប្រមុខរដ្ឋជំនួសព្រះអង្គក្នុងថានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិ។
ក្នុងករណីដែលប្រធានព្រឹទ្ធសភា ពុំមានលទ្ធភាពបំពេញភារកិច្ចជាប្រមុខរដ្ឋជំនួសព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងថានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិ ពេលព្រះអង្គទ្រង់ព្រះឈួនជាទង្ងន់ដូចមានចែងក្នុងវក្យខ័ណ្ឌខាងលើ។
តំណែងជាប្រមុខរដ្ឋជំនួសព្រះមហាក្សត្រក្នុងថានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិនេះ អាចនឹងដូរស្សរជនផ្សេងទៀត ក្នុងករណីដូចដែលបាន
ចែងក្នុងវាក្យខ័ណ្ឌខាងលើ តាមឋានានុក្រមដូចតទៅៈ
• អនុប្រធានទី១ ព្រឹទ្ធសភា
• អនុប្រធានទី១ រដ្ឋសភា
• អនុប្រធានទី២ ព្រឹទ្ធសភា
• អនុប្រធានទី២ រដ្ឋសភា
មាត្រាទី១២(ថ្មី):
នៅពេលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ចូលទីវង្គត ប្រធានព្រឹទ្ធសភាទទួលភារកិច្ចជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី ក្នុងឋានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិនៃព្រះរា
ជាណាចក្រកម្ពុជា។
ក្នុងករណីដែលប្រធានព្រឹទ្ធសភាពុំមានលទ្ធភាពបំពេញភារកិច្ចជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីជំនួសព្រះមហាក្សត្រ ក្នុងពេលព្រះអង្គចូល ទីវង្គត
ការទទួលភារកិច្ចជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីក្នុងឋានៈជាព្រះរាជានុសិទ្ធិត្រូវអនុវត្តតាមវាក្យខ័ណ្ឌទី២ និងទី៣ នៃមាត្រា១១ថ្មី
មាត្រាទី១៣(ថ្មី):
ក្នុងរយៈវេលា៧ថ្ងៃយ៉ាងយូរ ព្រះមហាក្សត្រថ្មីនៃព្រក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិមានៈ
• ប្រធានព្រឹទ្ធសភា
• ប្រធានរដ្ឋសភា
• នាយករដ្ឋមន្ត្រី
• សម្តេចព្រះសង្ឃរាជគណៈមហានិកាយ និងគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ
• អនុប្រធានទី១ និងអនុប្រធានទី២ព្រឹទ្ធសភា
• អនុប្រធានទី១ និងអនុប្រធានទី២រដ្ឋសភា
ការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិនឹងមានកំណត់ក្នុងច្បាប់មួយ។
មាត្រាទី១៤:
ត្រូវបានជ្រើសរើសជាព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា សមាជិកព្រះរាជវង្សានុវង្សខែ្មរ ដែលមានព្រះជុន្មយ៉ាយ៉ាងតិច
៣០ព្រះវស្សា ហើយដែលជាព្រះរាជបច្ឆាញាតិនៃព្រះមហាក្សត្រ អង្គឌួង រឺព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម រឺក៏ព្រះមហាក្សត្រ ស៊ីសុវត្ថ។
មុនចូលគ្រងរាជសម្បត្តិ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ថ្លែងសច្ចាប្រណិធានដូចមានចែងក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី៤។
មាត្រាទី១៥:
ព្រះជាយានៃព្រះមហាក្សត្រមានព្រះរាជឋានៈជាព្រះមហេសីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
មាត្រាទី១៦
ព្រះមហេសីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាពុំមានព្រះរាជសិទ្ធិធ្វើនយោបាយ ទទួលនាទីជាអ្នកដឹកនាំរដ្ឋ រឺជាអ្នកដឹកនាំរាជរដ្ឋាភិបាល
រឺទទួលតួនាទីរដ្ឋបាលរឺនយោបាយទ្បើយ។
ព្រះមហេសីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទុកព្រះរាជកាយពលបំពេញព្រះរាជភារៈបំរើប្រយោជន៍សង្គម មនុស្សធម៌ សាសនា និង
ជួយព្រះមហាក្សត្រក្នុងព្រះរាជកាតព្វកិច្ចផ្នែកពិធីការនិងការទូត។
មាត្រាទី១៧:
ប្រការដែលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់គ្រងរាជសម្បត្តិ ប៉ុន្តែទ្រង់មិនកាន់អំណាចទ្បើយ ហើយដែលមានចែងក្នុងវក្យខ័ណ្ឌទី១នៃ មាត្រាទី៧
នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញោនះមិនអាចសុំកែប្រែបានដាច់ខាត។
មាត្រាទី១៨(ថ្មី):
ព្រះមហាក្សត្រព្រះអង្គទ្រង់ទាក់ទងជាមួយព្រឹទ្ធសភា និងរដ្ឋសភាដោយព្រះរាជសារ។ ព្រះរាជសារនេះ ព្រឹទ្ធសភា និងរដ្ឋសភា
មិនអាចយកទៅជជែកពិភាក្សាទ្បើយ។
មាត្រាទី១៩(ថ្មី):
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់តែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងទ្រង់តែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីតាមបែបបទដែលមានចែងក្នុងមាត្រា១១៩ថ្មី។
មាត្រាទី២០:
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទទួលសវនាការជាផ្លូវការពីរដងក្នុងមួយខែ ឱ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីចូលគាល់រាយការណ៍ទូល
ថ្វាយទ្រង់ ជ្រាបអំពីសភាពការណ៍នៃប្រទេសជាតិ។
មាត្រាទី២១:
តាមសេចក្តីស្នើរបស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទ្បាយព្រហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រិត្យតែងតាំង ផ្លាស់ផ្តូរ រឺបញ្ចប់ ភារកិច្ចមន្ត្រី ជាន់ខ្ពស់ស៊ីវិល និងយោធា ឯកអគ្គរាជទូត និងប្រេសិតវិសាមញ្ញ និង ពេញសមត្ថភាព។
តាមសេចក្តីស្នើរបស់ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទ្បាយព្រហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រិត្យតែង តាំង ផ្លាស់ ផ្តូរ រឺដកចៅក្រមផ្នែកយុត្តាធិការ។
មាត្រាទី២២(ថ្មី):
នៅពេលប្រជាជាតិប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ប្រកាសប្រទានដំណឹងជាសាធារណៈ ដាក់ប្រទេសជាតិស្ថិត
ក្នុងភាពអាសន្នក្រោយពីបានឯកភាពពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានរដ្ឋសភា និងប្រធានព្រឹទ្ធសភា។
មាត្រាទី២៣:
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ជាមេបញ្ជាការកំពូលនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ។ អគ្គមេបញ្ជាការកងយោធពលខេមរភូមិន្ទត្រូវបាន តែងតាំង
ទ្បើងដើម្បីបញ្ជាកងយោធពលខេមរភូមិន្ទនេះ។
មាត្រាទី២៤(ថ្មី):
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់គង់ជាព្រះអធិបតីនៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាការពារជាតិ ដែលនឹងត្រូវបង្កើតទ្បើងដោយច្បាប់មួយ។
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ប្រកាសសង្គ្រាមក្រោយការអនុម័តរបស់រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា។
មាត្រាទី២៥:
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទទួលសាតាំងឯកអគ្គរដ្ឋទូតរឺប្រេសិតវិសាមញ្ញនិងពេញសមត្ថភាពនៃប្រទេសក្រៅមកប្រចាំព្រះរាជាណា ចក្រកម្ពុជា។
មាត្រាទី២៦(ថ្មី):
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទ្បាយព្រហស្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញា និងអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ ហើយទ្រង់ប្រទានសច្ចាប័នលើសន្ធិសញ្ញា និង អនុសញ្ញាទាំងនោះក្រោយបានទទួលការអនុម័តយល់ព្រមពីរដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភា។
មាត្រាទី២៧:
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់មានព្រះរាជសិទ្ធិបន្ធូរបន្ថយទោស និងលើកលែងទោស។
មាត្រាទី២៨(ថ្មី):
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទ្បាយព្រហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រមប្រកាសអោយប្រើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ច្បាប់ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័ត និងព្រឹទ្ធសភាបានពិនិត្យចប់សព្វគ្រប់រួចហើយនិងទ្រង់ទ្បាយព្រហស្ថលេខាលើព្រះរាជក្រិត្យតាមសេចក្តីស្នើរសុំពីគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ក្នុងពេលដែលព្រះមហាក្សត្រប្រឈួនហើយត្រូវព្យាបាលព្រះរោគនៅបរទេសក្នុងពេលនោះព្រះមហាក្សត្រមានសិទ្ធិផ្ទេរ អំណាចទ្បាយព្រហស្ថលេខានៅលើព្រះរាជក្រម រឺព្រះរាជក្រិត្យខាងលើនេះទៅប្រមុខរដ្ឋស្តីទីចុះហត្ថាលេខាជំនួសដោយព្រះ រាជសារប្រគល់សិទ្ធិ។
មាត្រាទី២៩(ថ្មី):
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់បង្កើត និងប្រទានគ្រឿងស្សរយយសជាតិ។ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់សំរេចប្រទានឋានន្តរសក្តិ ឋានៈយោធា និងស៊ីវិលតាមច្បាប់កំណត់។
មាត្រាទី៣០(ថ្មី):
ក្នុងរយៈពេលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់អវត្តមាន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាទទួលភារកិច្ចជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី។
ក្នុងករណីដែលប្រធានព្រឹទ្ធសភាពុំមានលទ្ធភាពបំពេញភារកិច្ចជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីជំនួសព្រះមហាក្សត្រពេលព្រះអង្គទ្រង់អវត្តមាន ការទទួលបន្ទុកភារកិច្ចជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទីត្រូវអនុវត្តតាមវាក្យខ័ណ្ឌទី២ និងទី៣ នៃមាត្រា១១ ថ្មី។
ជំពូកទី៣: អំពី សិទ្ធិ និងករណីកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរ
មាត្រាទី៣១:
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទទួលស្គាល់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សដូចមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញៃនអង្គការសហប្រជាជាតិ សេចក្តីប្រកាស ជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងកតិកាសញ្ញាព្រមទាំងអនុសញ្ញាទាំងទ្បាយទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនារី និងសិទ្ធិកុមារ។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរមានភាពសេ្ម គ្នីចាំពោះមុខច្បាប់ មានសិទ្ធិសេរីភាពនិងករណីកិច្ចដូចគ្នាទាំងអស់ ដោយតប្រកាន ពូ់ជសាសន៍ ពណ៌ សម្បុរុ ភេទ ភាសា ជំ­នឿ សាសនា និន្នាការនយោបាយ ដើមកំណើតជាតិ ឋានៈសង្គម ធនធាន រឺស្ថានភាពឯទៀតទ្បើយ។ ការប្រើ
សិទ្ធិសេរីភាពផ្ទាល់ខ្លួនរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ មិនត្រូវអោយ ប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពអ្នកដ៏ទៃទ្បើយ។ ការប្រើសិទ្ធិ សេរីភាពនេះ ត្រូវ ប្រព្រឹត្តតាមលក្ខខ័ណ្ឌកំណត់ក្នុងច្បាប់។
មាត្រាទី៣២:
ជនគ្រប់រូបមានសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត មានសេរីភាព និងមានសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន។ ទោសប្រហារជីវិតមិនត្រូវមានទ្បើយ។
មាត្រាទី៣៣:
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរមិនអាចត្រូវបានដកសញ្ជាតិ និរទេស រឺចាប់បញ្ជូនខ្លួនទៅអោយប្រទេសក្រៅណាមួយទ្បើយ លើកលែងតែ មានកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមក។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មដែលកំពុងរស់នៅឯបរទេសត្រូវបារដ្ឋគាំពារ។ ការទទួលសញ្ជាតិខែ្មរត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់។
មាត្រាទី៣៤(ថ្មី):
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងអាចឈរឈេ្មាះអោយគេបោះឆ្នោត។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទ ដែលមានអាយុយ៉ាងតិច១៨ឆ្នាំ មានសិទ្ធិបោះឆ្នោត។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទ ដែលមានអាយុយ៉ាងតិច២៥ឆ្នាំ អាចឈរឈ្មាះអោយគេបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងជាតំណាងរាស្ត្រ។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទដែលមានអាយុយ៉ាងតិច៤០ឆ្នាំអាចឈរឈ្មោះ អោយគេបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងជាសមាជិកព្រឹទ្ធ សភា។បទបញ្ញត្តិបន្ថយសិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធឈរឈេ្មឱ្យាះគេបោះឆ្នោត ត្រូវចែងក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត។
មាត្រាទី៣៥:
ប្រជាពលរដ្ឋខែរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេស ជាតិ។
សេចក្តីស្នើរទាំងទ្បាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានទទួលការពិនិត្យ និងដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីអង្គការរដ្ឋ។
មាត្រាទី៣៦:
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិជ្រើសរើសមុខរបរសមស្របតាមសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន តាមសេក្តីត្រូវការរបស់សង្គម។ ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិទទួលប្រាក់បំណាច់សេ្មគ្នីចាំពោះការងាដូចគ្នា។
ការងារមេផ្ទះមានតំលៃសេ្មគ្នីា នឹងកំរៃដែលបានមកពីការងារធ្វើនៅក្រៅផ្ទះ។ ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិទទួលការធានារ៉ាប់រងសង្គម និងអត្ថប្រយោជន៍ខាងសង្គមកិច្ចដែលមានចែងក្នុងច្បាប់។ ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទ មានសិទ្ធិបង្កើតសហជីព និងចូលជាសមាជិកសហជីពនេះ។ ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃសហជីពនឹងមានកំណត់ក្នុងច្បាប់។
មាត្រាទី៣៧:
សិទ្ធិធ្វើកូដកម្ម និងធ្វើបាតុកម្មដោយសន្តិវិធីត្រូវយកមកអនុវត្តនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃច្បាប់។
មាត្រាទី៣៨:
ច្បាប់រ៉ាបរងមិនអោយមានការរំរលោភបំពានលើរូបរាងការបុគលណាមួយទ្បើយ។
ច្បាប់ការពារជីវិតកិត្តិយសនិងសេចក្តីថ្លៃថ្នូរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ការចោទប្រកាន់ ការចាប់ខ្លួន ការឃាត់ខ្លួនរឺការឃុំខ្លួនជនណាមួយ នឹងអាចធ្វើទៅកើតលុះត្រាតែអនុវត្តត្រឹមត្រូវតាមបញ្ញត្តិ ច្បាប់។
ការបង្ខិតបង្ខំការធ្វើបាបលើរូបរាងកាយរឺប្រព្រឹត្តកម្មណាមួយដែលបន្ថែមទម្ងន់ទណ្ឌកម្មអនុវត្តចំពោះជនជាប់ឃុំឃាំង រឺ ជាប់ពន្ធនាគារត្រូវហាមឃាត់មិនអោយធ្វើទ្បើយ។ អ្នកដៃដល់ អ្នករួមប្រព្រឹត្ត និងអ្នកសមគំនិតត្រូវទទួលទោសតាមច្បាប់។
ការទទួលសារភាពដែលកើតទ្បើងពីការបង្ខិតបង្ខំតាមផ្លូវការក្តី តាមផ្លូវចិត្តក្តី មិនត្រូវទុកជាភស្តុតាងនៃពិរុទ្ធភាពទេ។
វិមតិសង្ស័យត្រូវបានជាប្រយោជន៍ដល់ជនជាប់ចោទ។
ជនជាប់ចោទណាក៏ដោយត្រូវទុកជាមនុស្សតទោសដរាបតុលាការមិនទាន់កាត់ទោសជាស្ថាពរ។
ជនគ្រប់រូបមានសិទ្ធិការពារខ្លួនតាមផ្លូវតុលាការ។
មាត្រាទី៣៩:
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរមានសិទ្ធិប្តឹងបរិហារប្តឹងតវ៉ារឺប្តឹងទាសំណងជួសជុលការខូចខាតដែលបណ្តាលមកពីអំពើរខុសច្បាប់ របស់ អង្គការរដ្ឋ របស់អង្គការសង្គម និងរបស់បុគ្គលិកនៃអង្គការទាំងនោះ។ ការដោះស្រាយបណ្តឹងតវ៉ា និងសំណងជួសជុលការខូច ខាតជាសមត្ថកិច្ច របស់តុលាការ។
មាត្រាទី៤០
សេរីភាពក្នុងការដើរឆ្ងាយជិត និងតាំងទីលំនៅនៅក្នុងស្ថានភាពស្របច្បាប់របស់ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានគោរព។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរអាចចេញទៅតាំងទីលំនៅនៅប្រទេស រឺវិលត្រលប់មកវិញបាន។
ការរក្សាសិទ្ធិមិនអោយរំលោភលើលំនៅឋាន និងអាថ៌កំបាំងនៃការឆ្លើយឆ្លងតាមលិខិត តាសារទូរលេខ ទូរគមនាគមន៍ និង តាមទូរស័ព្ទត្រូវបានធានា។
ការឆែកឆេរលំនៅឋាន សម្ភារៈវត្ថុ និងលើរូបបុគ្គលត្រូវធ្វើឱ្យស្របនឹងបញ្ញត្តិច្បាប់។
មាត្រាទី៤១
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរមានសេរីភាពខាងការបញ្ចោញមតិរបស់ខ្លួន សេរីភាពខាងសារពត៌មាន សេរីភាពខាងការបោះពុម្ភផ្សាយ សេរីភាពខាង ការប្រជុំ។ ជនណាក៏ដោយមិនអាចឆ្លៀតប្រើសិទ្ធិនេះ ដោយរំលោភ នាំអោយ ប៉ះពាល់ដល់កិត្តិយសរបស់អ្នកដ៏ទៃ
ដល់ទំនៀមទំលាប់ ល្អរបស់សង្គម ដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងដល់សន្តិសុខជាតិបានទ្បើយ។
របបសារពត៌មានត្រូវរៀបចំទ្បើងដោយច្បាប់។
មាត្រាទី៤២
ប្រជាពលរដ្ឋខែរមានសិទ្ធិបង្កើតសមាគម និងគណៈបក្សនយោបាយ។ សិទ្ធិនេះត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងទ្បាយអាចចូលរួមក្នុងអង្គការមហាជនជួយគ្នាទៅវិញទៅមក ការពារសមិទ្ធិផលជាតិ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ សង្គម។
មាត្រាទី៤៣
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិពេញទីខាងជំនឿ។
សេរីភាពខាងជំនឿ និងការប្រតិបត្តិខាងសាសនាត្រូវបានរដ្ឋធានាក្នុងលក្ខខ័ណ្ឌដែលមិនប៉ះពាល់ដល់ជំនឿ រឺសាសនាដ៏ទៃទៀត ដល់សណ្តាប់ធ្នាប់ និងសន្តិសុខសាធារណៈ។ ព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនារបស់រដ្ឋ។
មាត្រាទី៤៤
ជនណាក៏ដោយទោះជាបុគ្គលក្តី សមូហភាពក្តីមានសិទ្ធិជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិ។ មានតែរូបវន្តបុគ្គល រឺនិតិបុគ្គលដែលមានសញ្ជាតិ ជាខែ្មរទេ ទើបមានសិទ្ធិជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិលើដីធ្លី។
កម្មសិទ្ធិឯកជនស្របច្បាប់ស្ថិតនៅក្រោមការគាំពារនៃច្បាប់។ ដែលនឹងដកហូតកម្មសិទ្ធិអំពីជនណាមួយបាននោះ លុះត្រាតែប្រយោជន៍សាធារណៈតំរូវអោយធ្វើក្នុងករណីដែលច្បាប់បាន បញ្ញត្តិទុក
ហើយត្រូវផ្តល់សំណងជាមុនដោយសមរម្យ និងយុត្តិធម៌។
មាត្រាទី៤៥
ការរើសអើងគ្រប់ប្រភេទ ប្រឆាំងនឹងស្ត្រីភេទត្រូវបំបាត់ចោល។ ការធ្វើអាជីវកម្មលើការងាររបស់ស្ត្រីត្រូវហាមឃាត់។
បុរស និងស្ត្រីមានសិទ្ធិសេ្មគ្នីក៉្នាងគ្រប់វិស័យទាំងអស់ ជាពិសេសក្នុងអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងគ្រួសារ។
អាពាហ៍ពិពាហ៍ត្រូវធ្វើតាមលក្ខខ័ណ្ឌដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ និងតាមគោលការស្ម គ្រ័ចិត្តប្តីមួយប្រពន្ធមួយ។
មាត្រាទី៤៦
អំពើរលកដូរមនុស្ស អំពើរធ្វើអាជីវកម្មផ្នែកពេស្យាកម្ម និងអំពើរអាសអាភាសដែលប៉ះពាល់ដល សេ់ចក្តីថ្លៃថ្នូរ របស់នារីត្រូវ ហាមឃាត់។ ត្រូវហាមឃាត់មិនឱ្យមានការបញ្ឍប់នារីដោយមូលហេតុមានគភ៌។
នារីមានសិទ្ធិឈប់សំរាកនៅពេលសម្រាលកូនដោយទទួលប្រាក់បៀវត្ស និងដោយមានការធានារក្សា សិទ្ធិអតីតភាព ក្នុងការងារ និងអត្ថប្រយោជន៍ក្នុងសង្គមផ្សេងៗទៀត។
រដ្ឋ និងសង្គមយកចិត្ត ទុកដាក់បង្កលក្ខណៈឱ្យ នារីជាពិសេសនារីនៅជនបទ ដែលគ្មនាទីពឹងបានទទួលការឧបត្ថម្ភ ដើម្បីមានមុខ របរ មានលទ្ធភាពព្យាបាលជំងឺ ឱ្យកូនទៅរៀន និងមានជីវភាពរស់នៅសមរម្យ។
មាត្រាទី៤៧
មាតាបិតាមានកាតព្វកិច្ចចិញ្ចឹមថែរក្សា និងអប់រំកូនឱ្យទៅជាពលរដ្ឋល្អ។
កូនមានករណីកិច្ចចិញ្ចឹម និងបីបាច់ថែរក្សាមាតាបិតាដែលចាស់ជរាតាមទំនាមទំលាប់ខែ្មរ។
មាត្រាទី៤៨:
រដ្ឋធានារក្សាការពារសិទ្ធិរបស់កុមារ ដែលមានចែងក្នុងអនុសញ្ញាស្ត ពីក៉ីមារ ជាពិសេសសិទ្ធិមានជីវិតរស់នៅ សិទ្ធិទទួលការ អប់រំរៀនសូត្រ សិទ្ធិត្រូវបានទទួលការគាំពារក្នុងស្ថានការមានសង្គ្រាម និងការការពារប្រឆាំង នឹងអាជីវកម្មសេដ្ឋកិច្ច រឺកាម គុណលើកុមារ។ រដ្ឋគាំពារប្រឆាំងនឹងការងារទាំងទ្បាយដែលអាចធ្វើឱ្យខូចដល់ការអប់រំ និងការរៀនសូត្ររបស់កុមារ រឺដែលណែនាំឱ្យអន្តរាយ ដល់សុខភាព រឺសុខមាលភាពរបស់កុមារ។
មាត្រាទី៤៩
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរគ្រប់រូបត្រូវគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងគោរពច្បាប់។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរគ្រប់រូបមានកាតព្វកិច្ចរួមចំណែកកសាងប្រទេសជាតិ និងការពារមាតុភូមិ។
កាតព្វកិច្ចការពារមាតុភូមិត្រូវអនុវត្តតាមបញ្ញត្តិច្បាប់។
មាត្រាទី៥០
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទត្រូវគោរពគោលការណ៍អធិបតេយ្យជាតិ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទត្រូវគោរពទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈ និងកម្មសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់ឯកជន។
ជំពូកទី៤: អំពី របបនយោបាយ
មាត្រាទី៥១(ថ្មី)
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអនុវត្តនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរជាម្ចាស់វាសនានៃប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន។
អំណាចទាំងអស់ជារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ប្រជាពលរដ្ឋប្រើអំណាចរបស់ខ្លួនតាមរយៈរដ្ឋសភា ព្រឹទ្ធសភា រាជរដ្ឋាភិបាល និង សាលាជំរះក្តី អំណាចបែងចែកដាច់ពីគ្នារវាងអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ អំណាចនីតិប្រតិបត្តិ និងអំណាចតុលាការ។
មាត្រាទី៥២:
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្តេជ្ញារក្សាការពារឯករាជ្យអធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អនុវត្តនយោបាយ បង្រួបបង្រួមជាតិដើម្បីការពារឯកភាពជាតិ រក្សាការពារទំនៀមទំលាប់ និងប្រពៃណីល្អរបស់ជាតិ។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវការពារនីត្យានុកូលភាព ធានាសណ្តាប់ធ្នាប់ និងសន្តិសុខសាធារណៈ។ រដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ជាអទិភាពចំពោះជីវភាពរស់នៅ និងសុខមាលភាព របស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
មាត្រាទី៥៣
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវនយោបាយអព្យាក្រិតអចិន្ត្រៃយ៍និងមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ។ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា រួមរស់ដោយសន្តិសហវិជ្ជមានជាមួយប្រទេសជិតខាង និងប្រទេសដ៏ទៃទៀតទាំងអស់លើសកលលោក។ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនឈ្លានពានប្រទេសណាដាច់ខាត មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងនៃប្រទេសដ៏ទៃដោយផ្ទាល់រឺដោយប្រយោលទោះបីក្រោមរូបភាពណាក៏ដោយដោះស្រាយរាល់បញ្ហាដោយសន្តិវិធី និងគោរពផលប្រយោជន៍ផងគ្នាទៅវិញទៅមក។
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនចងសម្ព័ន្ធយោធារឺចូលក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងយោធាណាមួយដែលមិនស្របនឹងអព្យាក្រឹតភាពរបស់ ខ្លួនទ្បើយ។ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានយោធាបរទេសលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ហើយក៏មិនអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួននៅបរទេសដែរលើកលែងតែក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃសំណូមពររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជារក្សាសិទ្ធិទទួលយកជំនួយបរទេសជាសម្ភារៈយោធា អាវុធ គ្រាប់រំសេវ ការហ្វឹកហ្វឺនកងកម្លាំងប្រដាប់ អាវុធ និងជំនួយផ្សេងៗទៀតដើម្បីការពារខ្លួន និងធានាសណ្តាប់ធ្នាប់ និងសន្តិសុខសាធារណៈនៅផ្ទៃក្នុងប្រទេស។
មាត្រាទី៥៤:
ការផលិត ការប្រើប្រាស់ ការរក្សាទុកអាវុធបរមាណូ អាវុធគីមី រឺអាវុធវេត្រាណូត្រូវហាមឃាត់ដាច់ខាត។
មាត្រាទី៥៥:
សន្ធិសញ្ញា និងកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងទ្បាយណាដែលមិនស្របនឹងឯករាជ្យ អធិបតេយ្យ បរណភាពទឹកដី អព្យាក្រឹតភាព និង ឯករាជ្យជាតិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវលុបចោល។

ជំពូកទី៥: អំពី សេដ្ឋកិច្ច
មាត្រាទី៥៦:
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអនុវត្តប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ។ការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចនេះនឹង មានកំណត់ក្នុងច្បាប់។
មាត្រាទី៥៧:
ការយកពន្ធដារនឹងអាចយកទៅបានលុះត្រាតែមានច្បាប់អនុញ្ញាត។ ថវិការជាតិត្រូវបានកំណត់ឱ្យអនុវត្តតាមច្បាប់។
របបគ្រប់គ្រងរូបិយវត្ថុ និងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់។
មាត្រាទី៥៨:
ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋមានជាអាទិ៍ ដីធ្លី ក្រោមដី ភ្នំ សមុទ្រ បាតសមុទ្រ ក្រោមបាតសមុទ្រ ឆ្នេរសមុទ្រ អាកាស កោះ ទន្លេ ព្រែក ស្ទឹង បឹង ព្រៃឈើ ធនធានធម្មជាតិ មជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចវប្បធម៌ មូលដ្ឋានការពារប្រទេស និងសំណង់ផ្សេងៗទៀត ដែលបានកំណត់ថាជារបស់ រដ្ឋ។
ការគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់ និងការចាត់ចែងលើទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋនឹងត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់។
មាត្រាទី៥៩:
រដ្ឋត្រូវរក្សាការពារបរិដ្ឋាននិងតុល្យភាពនៃភោគទ្រព្យធម្មជាតិហើយត្រូវចាត់ចែងឱ្យមានផែនការច្បាស់ លាស់ក្នុងការគ្រប់ គ្រង មានជាអាទិ៍ ដីធ្លី ទឹក អាកាស ខ្យល់ ភោគោត្តសាស្ត្រ ប្រព័ន្ធអេកូទ្បូស៊ី រ៉ែ ថាមពល ប្រេងកាត និងឧស្ម ន័ ថ្ម និងខ្សាច់ ត្បូងថ្ម
ព្រៃឈើ និង អនុផលព្រៃឈើ ពពួកសត្វព្រៃ មច្ឆាជាតិ ធនធានជលផល។
មាត្រាទី៦០:
ពលរដ្ឋមានសិទ្ធិលក់ដូរផលិតផលរបស់ខ្លួនដោយសេរី។ ការតម្រូវអោយលក់ផលិតផលជូនរដ្ឋ រឺការយកភោគផល រឺទ្រព្យ សម្បត្តិ ឯកជនទៅប្រើប្រាស់ ទោះបីមួយរយៈពេលក៏ដោយត្រូវហាមឃាត់ លើកលែងតែក្នុងករណី ពិសេសដែលមានច្បាប់ អនុញ្ញាត។
មាត្រាទី៦១:
រដ្ឋជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចគ្រប់វិស័យ ជាពិសេសវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ចាប់ពីតំបន់ដាច់ ស្រយាលដោយ យកចិត្តទុក ដាក់ត្រលប់ទៅលើនយោបាយទឹក ភ្លើង ផ្លូវ និងមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនបច្ចេកទេសទំនើប និងប្រព័ន្ធណទាន។
មាត្រាទី៦២:
រដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ ជួយដោះស្រាយមធ្យោបាយផលិត ការពារថ្លៃផលិតផលជូនកសិករ សិប្បករ និងជួយរកទីផ្សារលក់ផលិត ផល។
មាត្រាទី៦៣:
រដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់គ្រប់គ្រងទីផ្សារ ជួយឱ្យជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមានកំរិតសមរម្យ។
មាត្រាទី៦៤
រដ្ឋហាមឃាត់ និងផ្តន្ទាទោសជាទម្ងន់ដល់ជនណាដែលនាំចូលផលិតផល លក់ដូរគ្រឿងញៀន ទំនិញក្លែងក្លាយហួសរយៈពេល ប្រើ
ដែលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងអាយុជីវិតរបស់អ្នកប្រើប្រាស់។
ជំពូកទី៦: អំពី អប់រំ វប្បធម៌ និងសង្គមកិច្ច
មាត្រាទី៦៥:
រដ្ឋត្រូវការពារ និងលើកស្ទួយសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការទទួលការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពនៅគ្រប់កំរិត និងត្រូវចាត់
វិធានការគ្រប់បែយ៉ាងជាជំហ៊ានៗ ដើម្បីអោយការអប់រំនេះបានទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប។
រដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ដល់វិស័យអប់រំកាយ និងកីទ្បាដែលជាសុខមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរគ្រប់រូប។
មាត្រាទី៦៦:
រដ្ឋកសាងប្រព័ន្ធអប់រំមួយពេញលេញ និងឯកភាពនៅទូទាំងប្រទេសដែលធានាអោយបាននូវគោលការណ៍សេរីភាពខាងសិក្សា ធិការ
និង គោលការណ៍សមត្ថភាពក្នុងការអប់រំ ដើម្បីអោយប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបមានភ័ព្វសំណាងគ្រប់គ្រាន់សេ្ម គ្នីក៉្នាងការ កសាងជីវិត។
មាត្រាទី៦៧:
រដ្ឋអនុវត្តកម្មវិធីសិក្សា និងគោលការណ៍គរុកោសល្យទំនើប រាប់បញ្ចូលទាំងបច្ចេកវិទ្យា និងភាសាបរទេស។
រដ្ឋគ្រប់គ្រងគ្រឺះស្ថានសិក្សា និងថ្នាក់សិក្សាសាធារណៈ និងឯកជននៅគ្រប់ភូមិសិក្សា។
មាត្រាទី៦៨
រដ្ឋផ្តល់កិច្ចការអប់រំផ្នែកបឋមនិងមធម្យសិក្សានៅសាលារៀនសាធារណៈសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ រូបដោយតបង់ថ្លៃ។
ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានទទួលការអប់រំយ៉ាងតិចប្រាំបួនឆ្នាំ។ រដ្ឋជួយផ្សព្វផ្សាយ និងលើតំកើងសាលាបាលី និងពុទ្ធិកសិក្សា។
មាត្រាទី៦៩:
រដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចថែរក្សា និងពង្រីកវប្បធម៌ជាតិ។
រដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចការពារ និងពង្រីកភាសាខែ្មរឱ្យសមស្របនឹងសេចក្តីត្រូវការ។
រដ្ឋមានកាតព្វកិច្ចថែរក្សា និងការពារប្រាសាទបុរាណ វត្ថុសិល្បៈបុរាណ និងកែលំអររមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រទ្បើងវិញ
មាត្រាទី៧០:
បទលេ្ម សីទាំងទ្បាយដែលប៉ះពាល់ រឺពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបេតិកភ័ណ្ឌវប្បធម៌ និងបេតិកភ័ណ្ឌសិល្បៈ ត្រូវផ្តន្ទាទោសជាទម្ងន
មាត្រាទី៧១
បរិវេណបេតិកភ័ណ្ឌជាតិ ក៏ដូចជាបេតិកភ័ណ្ឌដែលបានបញ្ចូលជាបេតិភ័ណ្ឌពិភពលោក ត្រូវទុកជាតំបន់អព្យាក្រឹតដែលមិនឱ្យ មានសកម្មភាពយោធា។
មាត្រាទី៧២
សុខភាពរបស់ប្រជារាស្ត្រត្រូវបានធានា។ រដ្ឋយកចិត្តដល់ការការពារជម្ងឺ និងព្យាបាលជម្ងឺ។ ប្រជារាស្ត្រក្រីក្រត្រូវបានទទួល ការពិនិត្យរោគដោយតបង់ថ្លៃនៅតាមមន្ទីរពេទ្យ គិលាដ្ឋាន និងមន្ទីសម្ភពសាធារណៈ។
រដ្ឋរៀបចំអោយមានគិលានដ្ឋាន និងមន្ទីរសម្ភពដល់ជនបទ។
មាត្រាទី៧៣
រដ្ឋយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះកុមារ និងមាតា។ រដ្ឋរៀបចំអោយមានទារកដ្ឋាន និងជួយឧត្ថម្ភនារីដែលមានកូនច្រើនក្នុងបន្ទុក ហើយអត់ទីពឹង។
មាត្រាទី៧៤
រដ្ឋជួយឧបត្ថម្ភជនពិការ និងដល់គ្រួសារយុទ្ធជនដែលបានបូជាជីវិតដើម្បីប្រទេសជាតិ។
មាត្រាទី៧៥
រដ្ឋចាត់ចែងឱ្យមានរបបសន្តិសុខសង្គម ដល់កម្មករ និងនិយោជិត។

ជំពូកទី៧: អំពី រដ្ឋសភា
មាត្រាទី៧៦
រដ្ឋសភាមានសមាជិកជាតំណាងរាស្ត្រយ៉ាងតិច១២០រូប។
តំណាងរាស្ត្រត្រូវជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតជាសកល ដោយសេរី ដោយសេ្មភីពា ដោយចំពោះ និងតាមវិធីជ្រើសរើសឆ្នោត ជាសម្ងាត់។
តំណាងរាស្ត្រអាចឈរឈេ្មាះបោះឆ្នោតសាជាថ្ម បីនា។
អ្នកដែលមានសិទ្ធិឈរឈេ្មជាះាបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រគឺប្រជារាស្ត្រខែ្មរទាំងពីរភេទដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត មានអាយុយ៉ាងតិច ២៥ឆ្នាំ មានសញ្ជាតិខែ្មរតាំងពីកំណើត។
អង្គការរៀបចំការបោះឆ្នោត បែបបទ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃការបោះឆ្នោតត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់ឆ្នោត។
មាត្រាទី៧៧
តំណាងរាស្ត្រក្នុងរដ្ឋសភាជាតំណាងប្រជាជាតិខែμរទាំងមូលពុំមែនគ្រាន់តែជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមណ្ឌលរបស់ខ្លួននោះទេ។ អាណត្តិអាជ្ញាបញ្ជាទាំងទ្បាយត្រូវចាត់ទុកជាមោឃៈ។
មាត្រាទី៧៨ នីតិកាលរបស់រដ្ឋសភាមានកំណត់៥ឆ្នាំហើយត្រូវផុតកំណត់នៅពេលដែលរដ្ឋសភាថ្មចីលូកាន់តំណែង។រដ្ឋសភាមិនអាចត្រូវបានរំលាយមុនផុត អាណត្តិបានទ្បើយ វៀរលែងតែក្នុងករណីដែលរាចរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានទំលាក់២ដង ក្នុង រយៈ១២ខែ។ក្នុងករណីនេះព្រះមហាក្សត្រត្រូវទំលាយរដ្ឋសភាក្រោយពីព្រះអង្គទ្រង់បានទទួលការស្នើរពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងបន្ទាប់ពីទ្រង់បានការយល់ព្រមពីប្រធានរដ្ឋសភា។
ការបោះឆ្នោតដើម្បីជ្រើសរើសរដ្ឋសភាថ្មនីងឹប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរយៈពេល៦០ថ្ងៃយ៉ាងយូរចាប់តាំងពីរថ្ងៃរំលាយរដ្ឋ សភាមក។ ក្នុងរយៈកាលនេះរាជរដ្ឋាភិបាលមានតែភារកិច្ចដឹកនាំការងារប្រចាំថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងពេលមានសង្គ្រាម រឺក្នុងកាលៈទេសៈពិសេសដទៃទៀតដែលមិនអាចធ្វើការបោះឆ្នោតកើត រដ្ឋសភាអាចប្រកាសបន្តនីតិកាល របស់ខ្លួនមួយដងបានមួយឆ្នាំតាមសំណើររបស់ព្រះមហាក្សត្រ។
ការប្រកាសបន្តនីតិកាលរបស់រដ្ឋសភាត្រូវសំរេចដោយមតិយល់ព្រមពីរភាគបីយ៉ាងតិច នៃចំនួនសមាជិកសភាទាំងមូល។
ជំពូកទី៧: អំពី រដ្ឋសភា
មាត្រាទី៧៩
អណត្តិនៃសមាជិករដ្ឋសភាមានវិសមិតភាពជាមួយការបំពេញមុខងារសាធារណៈជាសកម្ម និងជាមួយមុខងារជាសមាជិកនៃ ស្ថាប័នដទៃទៀតដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញោនះ វៀរលែងតែទៅបំពេញមុខងារក្នុងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនៃរាជរដ្ឋាភិបាល។
ក្នុងករណីនេះសមាជិកសភារូបនោះមានឋានៈជាសមាជិករដ្ឋសភាធម្មតា ប៉ុន្តែមិនត្រូវមានមុខតំណែងអ្វីទាំងអស់ក្នុងគណៈ
កម្មធាកិរាអចិន្ត្រៃយិ៍ និងក្នុងគណៈកម្មធាកិរាផ្សេងៗនៃរដ្ឋសភា។
មាត្រាទី៨០
តំណាងរាស្ត្រមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា។
តំណាងរាស្ត្ររូបណាក៏ដោយមិនអាចត្រូវបានចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន រឺឃុំខ្លួន ដោយហេតុពីបានសម្តែងយោបល់ រឺ បញ្ចោញមតិ ក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួនសោះទ្បើយ។ ការចោទប្រកាន់ ការចាប់ខ្លួន ការឃាត់ខ្លួន រឺការឃុំខ្លួនសមាជិកណាមួយនៃរដ្ឋសភានឹងអាចធ្វើទៅកើត លុះត្រាតែមានការ យល់ព្រមពីរដ្ឋសភា រឺពីគណៈកម្មធាកិរាអចិន្ត្រៃយិ៍របស់រដ្ឋសភាក្នុងចន្លោះសម័យប្រជុំនៃរដ្ឋសភា វៀរលែងតែក្នុងករណីបទ
លេ្មសីព្រហ្មទ័ណ្ឌជាក់ស្តែង។ ក្នុងករណីខាងក្រោយនេះ ក្រសួងសមត្ថកិច្ចត្រូវធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជូនរដ្ឋសភា រឺជូនគណៈ កម្មធាកិរាអចិន្ត្រៃយិ៍របស់រដ្ឋសភាជាបន្ទាន់ដើម្បីសំរេច។
សេចក្តីសំរេចរបស់គណៈកម្មធាកិរាអចិន្ត្រៃយិ៍របស់រដ្ឋសភាត្រូវដាក់ជូនសម័យប្រជុំរដ្ឋសភាខាងមុខដើម្បីអនុម័តតាមមតិភាគ ច្រើនពីរភាគបីនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
ក្នុងករណីទាំងអស់ខាងលើនេះ ការឃុំខ្លួន ការចោទប្រកាន់តំណាងរាស្ត្រណាមួយត្រូវផ្អាក ប្រសិនបើរដ្ឋសភាបានបញ្ចោញមតិ ឱ្យផ្អាកតាមមតិភាគច្រើនបីភាគបួននៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
មាត្រាទី៨១
រដ្ឋសភាមានថវិការស្វយ័តសំរាប់ដំណើរការ។ តំណាងរាស្ត្រត្រូវទទួលប្រាក់បំណាច់។
មាត្រាទី៨២
រដ្ឋសភាបើកសម័យប្រជុំដំបូង ហុកសិបថ្ងៃយ៉ាងយូរក្រោយពេលបោះឆ្នោតតាមការកោះប្រជំរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។
មុនចាប់ផ្តើមការងាររបស់ខ្លួនរដ្ឋសភាត្រូវអនុម័តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងសម្រេចអំពីសុពលភាពនៃអាណត្តិរបស់សមាជិកនិមួយៗ និងត្រូវ បោះឆ្នោតជ្រើសរើសដាច់ដោយទ្បែកពីគ្នានូវប្រធាន អនុប្រធានរដ្ឋសភា ដោយមតិភាគច្រើនពីរភាគបីនៃសមាជិករដ្ឋ សភាទាំងមូល។
តំណាងរាស្ត្រទាំងអស់ត្រូវធ្វើសច្ចាប្រណិធានមុនចូលកាន់តំណែងដូចមានខ្លឹមសារមានចែងក្នុងឧបសម្ព័ន្ធ៥។
មាត្រាទី៨៣
រដ្ឋសភាប្រជុំជាសាមញ្ញពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ សម័យប្រជុំនីមួយៗមានរថេរៈវេលាយ៉ាងតិចបីខែ។ បើមានសំនូមពរពីព្រះមហាក្សត្រ រឺសេចក្តីស្នើរសុំពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី រឺពី សមាជិករដ្ឋសភាចំនួនមួយភាគបីយ៉ាងតិច គណៈកម្មធាកិរាអចិន្ត្រៃយិ៍រដ្ឋសភាកោះប្រជុំរដ្ឋសភាជាវិសាមញ្ញ។ក្នុងករណីនេះរបៀបវីរៈជាក់លាក់នៃសម័យប្រជុំជាវិសាមញ្ញត្រូវផ្សាយដល់ប្រជារាស្ត្រជាមួយនឹងថ្ងៃកំណត់ប្រជុំ។
មាត្រាទី៨៤
នៅចន្លោះសម័យប្រជុំរបស់រដ្ឋសភា គណៈកម្មធាកិរាអចិន្ត្រៃយិ៍របស់រដ្ឋសភាទទួលភារកិច្ចចាត់ចែងការងារ។
គណៈកម្មធាកិរាអចិន្ត្រៃយិ៍របស់រដ្ឋសភារួមមានប្រធានរដ្ឋសភា អនុប្រធានរដ្ឋសភា និងប្រធានគណៈកម្មធាកិរាទាំងអស់របស់ រដ្ឋសភា។
មាត្រាទី៨៥ សម័យប្រជុំរដ្ឋសភាត្រូវធ្វើនៅរាជធានីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្នុងសាលប្រជុំរបស់រដ្ឋសភាលើកលែងតែមានការសំរេច ផ្សេងចុះក្នុងលិខិតកោះប្រជុំដោយកាលៈទេសៈតម្រូវ។ ក្រៅពីករណីខាងលើ និងក្រៅពីកន្លែងនិងនីតិកាលបរិច្ឆេទដែលកំណត់ក្នុងសេចក្តីអញ្ជើញការប្រជុំណាក៏ដោយរបស់រដ្ឋសភា
ត្រូវទុកជាខុសច្បាប់ ហើយជាអសារសូន្យពេញលក្ខណៈ។
មាត្រាទី៨៦
ក្នុងកាលៈទេសៈដែលប្រទេសជាតិស្ថិតក្នុងភាពអាសន្ន រដ្ឋសភាប្រជុំរាល់ថ្ងៃជាប់ជាប្រចាំ។ រដ្ឋសភាមានសិទ្ធិសំរេចបញ្ចប់ កាលៈទេសៈ ពិសេសខាងលើនេះកាលបើសភាពការណ៍អនុញ្ញាត។
បើរដ្ឋសភាមិនអាចប្រជុំបានទេ ដោយមូលហេតុចាំបាច់ជាអាទិ៍នៅពេលដែលកំលាំងបរទេសចូលមកកាន់កាប់ទឹកដី ការប្រកាស ភាពអាសន្នត្រូវបន្តទៅមុខជាស្វ័យប្រវត្តិ។ នៅពេលដែលឋិតក្នុងភាពអាសន្ន រដ្ឋសភាមិនអាចត្រូវរំលាយបានទ្បើយ។
មាត្រាទី៨៧
ប្រធានរដ្ឋសភាដឹកនាំអង្គប្រជុំរបស់រដ្ឋសភាទទួលបញ្ញត្តិច្បាប់និងសេចក្តីសំរេចចិត្តទាំងទ្បាយដែលរដ្ឋសភាបាន អនុម័តរ៉ាប់រង ការអនុវត្តន៍បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋសភា និងចាត់ចែងការទាក់ទងអន្តរជាតិទាំងទ្បាយរបស់រដ្ឋសភា។
ក្នុងករណីដែលប្រធានរដ្ឋសភាមានធុរៈ មិនអាចបំពេញមុខងារបានដោយហេតុមកពីមានជំងឺ រឺបំពេញមុខងារជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី រឺជាព្រះ រាជានុសិទ្ធី រឺបំពេញបេសកម្មនៅបរទេស អនុប្រធានរដ្ឋសភាមួយរូបត្រូវទទួលភារកិច្ចចាត់ចែងការងារជំនួស។
ក្នុងករណីដែលប្រធាន រឺអនុប្រធានរដ្ឋសភាលាលែងពីមុខតំណែង រឺទទួលអនិច្ចកម្ម រដ្ឋសភាត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងប្រធាន
រីអនុប្រធានថ្មី។
មាត្រាទី៨៨
ការប្រជុំរបស់រដ្ឋសភាត្រូវធ្វើជាសាធារណៈ។ រដ្ឋសភាអាចប្រជុំជាសម្ងាត់បានតាមការសុំពីប្រធាន រឺពីសមាជិកចំនួនមួយភាគដប់យ៉ាងតិចពីព្រះមហាក្សត្រ រឺពីនាយករដ្ឋ មន្ត្រី។
ការប្រជុំរដ្ឋសភានឹងយកជាការបាន លុះត្រាតែមានកូរ៉ុមប្រាំពីរភាគដប់នៃរដ្ឋសភាទាំងមូល។
មាត្រាទី៨៩
តាមការសុំពីសមាជិកចំនួនមួយភាគដប់យ៉ាងតិចរដ្ឋសភាអាចអញ្ជើស្សរជនដ៏ឧត្តមណាមួយមកបំភ្លឺរដ្ឋសភាអំពីបញ្ហា ដែល មានសារៈសំខាន់ពិសេស។
មាត្រាទី៩០(ថ្មី):
រដ្ឋសភាគឺជាអង្គការដែលមានអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ ហើយបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនដូចបានកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ជា ធរមាន។ រដ្ឋសភាអនុម័តថវិការជាតិ ផែនការរដ្ឋ ការអោយរដ្ឋខ្ចីប្រាក់ពីគេ ការអោយរដ្ឋអោយប្រាក់គេខ្ចី ការសន្យានានាផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងការ បង្កើត កែប្រែ រឺលុបចោលពន្ធដារ។ រដ្ឋសភាឱ្យសេចក្តីយល់ព្រមចំពោះគណនីរដ្ឋបាល។ រដ្ឋសភាអនុម័តច្បាប់ស្តីពីការលើលែងទោសជាទូទៅ។
រដ្ឋសភាអនុម័តយល់ព្រម រឺលុបចោលសន្ធិសញ្ញា រឺអនុសញ្ញាអន្តរជាតិ។រដ្ឋសភាអនុម័តច្បាប់ស្តីពីការប្រកាសសង្គ្រាម។
ការអនុម័តខាងលើនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិរដ្ឋសភាទាំងមូល។
រដ្ឋសភាបោះឆ្នោតទុកចិត្តដល់រាជរដ្ឋាភិបាលតាមមតិពីរភាគច្រើនពីរភាគបីនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
មាត្រាទី៩១(ថ្មី)
សមាជិកព្រឹទ្ធសភា សមាជិករដ្ឋសភា និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានសិទ្ធិផ្តួចផ្តើមគំនិតធ្វើច្បាប់។
តំណាងរាស្ត្រមានសិទ្ធិស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ប៉ុន្តែសំនើរនេះមិនអាយទទួលយកបានទេបើវិសោធនកម្មនោះសំដៅបន្ថយប្រាក់
ចំណូលសាធារណៈ រឺបន្ថែមបន្ទុកលើប្រជាពលរដ្ឋ។
មាត្រាទី៩២
ការអនុម័តទាំងទ្បាយរបស់រដ្ឋសភាដែលផ្ទុយនឹងគោលការណ៍ រក្សាការពារ ឯករាជ្យអធិបតេយ្យភាពបូរណភាពទឹកដីនៃព្រះ
រាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយដែលនាំអោយប៉ះពាល់ដល់ឯកភាពនយោបាយ រឺការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលរបស់ប្រទេសជាតិ នឹងត្រូវទុក
ជាអាសារសូន្យ។ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញជាអង្គការតែមួយគត់ដែលមានសមត្ថកិច្ចសម្រេចពីមោឃភាពនេះ។
មាត្រាទី៩៣(ថ្មី)
ច្បាប់ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័ត និងព្រឹទ្ធសភាបានពិនិត្យចប់សព្វគ្រប់ហើយ ហើយត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ទ្បាយព្រហស្ថ
លេខាប្រកាសឱ្យប្រើ ត្រូវចូលជាធរមាននៅរាជធានីភ្នំពេញក្នុងរយៈពេឡដប់ថ្ងៃគត់ក្រោយពីថ្ងៃប្រកាសឱ្យប្រើ និងនៅទូទាំង
ប្រទេសក្នុងរយៈពេលម្ភៃថ្ងៃគត់ក្រោយពីថ្ងៃប្រកាសអោយប្រើ។ ប៉ ុន្តែបើច្បាប់នេះបានចែងថាជាការប្រញាប់ច្បាប់នេះត្រូវចូល
ជាធរមានភ្លាមនៅទូទាំងប្រទេសក្រោយថ្ងៃប្រកាសអោយប្រើ។
ច្បាប់ដែលព្រះមហាក្សត្រទ្រង់បានទ្បាយព្រហស្ថលេខាប្រកាសឱ្យប្រើ ត្រូវចុះក្នុងរាជកិច្ច និងផ្សព្វផ្សាយនៅទូទាំងប្រទេសឱ្យ ទាន់តាមពេលកំណត់ខាងលើ។
មាត្រាទី៩៤:
រដ្ឋសភាបង្កើតគណៈកម្មធាកិរាផ្សេងៗដែលចាំបាច់។ ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃរដ្ឋសភា នឹងមានកំណត់ក្នុងបទបញ្ជា ផ្ទៃក្នុងនៃរដ្ឋសភា។
មាត្រាទី៩៥:
ក្នុងករណីមានសមាជិករដ្ឋសភាទទួលអនិច្ចកម្ម រឺលាលែង រឺប្រាកចាកសមាជិកភាពដែលកើតមានទ្បើង៦ខែយ៉ាងតិចមុនចប់
នីតិកាលត្រូវចាត់ការជ្រើសតាំងជំនួសសមាជិកនោះតាមលក្ខខ័ណ្ឌកំណត់ក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរដ្ឋសភានិងក្នុងច្បាប់បោះឆ្នោត។
មាត្រាទី៩៦:
តំណាងរាស្ត្រមានសិទ្ធិដាក់សំនួរដល់រាជរដ្ឋាភិបាល។សំនួរនេះត្រូវសរសេរជាលាយល័ក្ខអក្សរប្រគល់ជូនតាមរយៈប្រធានសភា។ ចម្លើយអាចធ្វើទ្បើងដោយរដ្ឋមន្ត្រីមួយរូប រឺច្រើនរូប។ បើបញ្ហាពាក់ព័ន្ធដល់បញ្ហាទូទៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល នាយករដ្ឋមន្ត្រី ត្រូវឆ្លើយផ្ទាល់ខ្លួន។ ចម្លើយរបស់រដ្ឋមន្ត្រី រឺរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចធ្វើដោយផ្ទាល់មាត់ រឺសរសេរជាលាយល័ក្ខអក្សរ។ ចម្លើយខាងលើនេះត្រូវធ្វើទ្បើងក្នុងរយៈពេលប្រាំពីរថ្ងៃបន្ទាប់ពីបានទទួលសំនួរ។ ចំពោះចម្លើយផ្ទាល់មាត់ ប្រធានរដ្ឋសភាអាចសំរេចបើកឱ្យមាន រឺមិនឱ្យមានការជជែកដេញដោល។ បើគ្មនាការបើកឱ្យជជែក ដេញដោលទេ នោះចម្លើយរបស់រដ្ឋមន្ត្រី រឺរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីនឹងបញ្ចប់សំនួរតែម្តង។
បើមានការបើកឱ្យជជែកដេញដោលម្ចាស់សំនួរ វាគ្មនិឯទៀត និងរដ្ឋមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ រឺនាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចជជែកប្តូរយោបល់ក្នុង
រយៈពេលដែលមិនអាចលើសពីមួយពេលប្រជុំទ្បើយ។
រដ្ឋសភាកំណត់ទុកពេលមួយថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហិ៍សម្រាប់ការឆ្លើយសំនួរ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយសម័យប្រជុំសម្រាប់ការឆ្លើយសំនួរខាងលើនេះ មិនអាចបើកលទ្ធភាពឱ្យមានការបោះឆ្នោតប្រភេទណា
មួយបានទ្បើយ។
មាត្រាទី៩៧:
គណៈកម្មធាកិរាទាំងទ្បាយរបស់រដ្ឋសភាអាចអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីមកបភ្លឺអំពីបញ្ហាអ្វីមួយដែលពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យទទួលខុសត្រូវ របស់ខ្លួន។
មាត្រាទី៩៨:
រដ្ឋសភាអាចទំលាក់សមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រី រឺទំលាក់រាជរដ្ឋាភិបាលពីតំណែងដោយអនុម័តញត្តិបន្ទោសតាមសម្លេងឆ្នោត ពីរ ភាគបី នៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
ញត្តិបន្ទោសរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវបានលើកទ្បើងជូនរដ្ឋសភាដោយតំណាងរាស្ត្រចំនួនសាមសិបនាក់ ទើបរដ្ឋសភាអាចលើកមក ពិភាក្សាបាន។
ជំពូកទី៨(ថ្មី) : អំពី ព្រឹទ្ធសភា
មាត្រាទី៩៩(ថ្មី)
ព្រឹទ្ធសភាគឺជអង្គការដែលមានអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ ហើយបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួន​ដូចបានកំណត់ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ជា ធរមាន។
ព្រឹទ្ធសភាមានចំនួនសមាជិកយ៉ាងច្រើនសេ្មនីងឹពាក់កណ្តាលនៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាត្រូវបានចាត់តាំងខ្លះ និងត្រូវជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតអសកលខ្លះ។
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាចត្រូវបានចាត់តាំង និងជ្រើសរើសតាំងសាជាថ្មបីនា។ អ្នកដែលមានសិទ្ធិឈរឈេ្មជាះាបេក្ខជនព្រឺទ្ធសភា គឺជា
ប្រជាពលរដ្ឋខែ្មរទាំងពីរភេទដែលមានសិទ្ធិបោះឆ្នោត មានអាយុយ៉ាងតិច ៤០ ឆ្នាំ មានសញ្ជាតិខែ្មរតាំងពីកំនើត។
មាត្រាទី១០០(ថ្មី)
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាចំនួន២រូបត្រូវបានចាត់តាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ។
សមាជិកព្រឺទ្ធសភាចំនួន២រូបត្រូវបានរដ្ឋសភាជ្រើសតាំងតាមមតិភាគច្រើនដោយប្រៀប។
រីឯសមាជិកព្រឹទ្ធសភាឯទៀតត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតអសកល។
មាត្រាទី១០១(ថ្មី)
ការរៀបចំបែបបទ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃការចាត់តាំង និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឺទ្ធសភាព្រមទាំងការកំណត់
អំពីអ្នកបោះឆ្នោត អង្គបោះឆ្នោត និងមណ្ឌលបោះឆ្នោតត្រូវចែងក្នុងច្បាប់មួយ។
មាត្រាទី១០២(ថ្មី)
នីតិកាលរបស់ព្រឹទ្ធសភាមានកំណត់៦ឆ្នាំ ហើយត្រូវផុតកំណត់នៅពេលដែលព្រឺទ្ធសភាថ្មចីលូកាន់តំណែង។
ក្នុងពេលមានសង្គ្រាម រឺក្នុងកាលៈទេសៈពិសេសដទៃទៀតដែលមិនអាចធ្វើការបោះឆ្នោតកើត ព្រឹទ្ធសភាអាចប្រកាសបន្ត នីតិកាលរបស់ខ្លួនមួយដងបានមួយឆ្នាំតាមសំណើររបស់ព្រះមហាក្សត្រ។
ការប្រកាសបន្តនីតិកាលរបស់ព្រឹទ្ធសភាត្រូវសំរេចដោយមតិពីរភាគបីយ៉ាងតិចនៃចំនួនសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំងមូល។
ក្នុងកាលៈទេសៈដូចបានរៀបរាប់ខាងលើព្រឹទ្ធសភាប្រជុំរាល់ថ្ងៃជាប់ជាប្រចាំ។ពឹទ្ធសភាមានសិទ្ធិសំរេចបញ្ចប់កាលៈ ទេសៈ ពិសេសខាងលើនេះកាលបើសភាពការណ៍អនុញ្ញាត។
បើព្រឹទ្ធសភាមិនអាចប្រជុំបានទេដោយមូលហេតុចាំបាច់ជាអាទិ៍នៅពេលដែលកម្លាំងបរទេសចូលមកកាន់កាប់ទឹកដីការប្រកាស ភាពអាសន្នត្រូវបន្តទៅមុខជាស្វ័យប្រវត្តិ។
មាត្រាទី១០៣(ថ្មី)
អាណត្តិនៃសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមានវិសមិតភាពជាមួយការបំពេញមុខងារសាធារណៈជាសកម្មជាមួយមុខងារជាតំណាងរាស្ត្រ និងជាមួយសមាជិកស្ថាប័នដទៃទៀតដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
មាត្រាទី១០៤(ថ្មី)
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា។ សមាជិព្រឹទ្ធសភារូបណាក៏ដោយមិនអាចត្រូវបានចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន រឺឃុំខ្លួនដោយហេតុពីបានសំដែងយោបល់ រឺបញ្ចោញ មតិក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួនសោះទ្បើយ។ ការចោទប្រកាន់ការចាប់ខ្លួនការឃាត់ខ្លួនរឺការឃុំខ្លួនសមាជិកណាមួយនៃព្រឹទ្ធសភានឹងអាចធ្វើទៅកើតលុះត្រាតែមានការយល់ព្រមពីព្រឹទ្ធសភា រឺពីគណៈកម្មធិការអចិន្ត្រៃយិ៍របស់ព្រឹទ្ធ
សភាក្នុងចន្លោះសម័យប្រជុំ នៃព្រឹទ្ធសភាវៀរលែងតែក្នុងករណីបទលេ្មសីព្រហ្មទ័ណ្ឌជាក់ស្តែង។ ក្នុងករណីចុងក្រោយនេះ ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចត្រូវធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជូនព្រឹទ្ធសភា រឺជូនគណៈកម្មធិការអចិន្ត្រៃយិ៍របស់ព្រឹទ្ធសភាជាបន្ទាន់ដើម្បីសំរេច។សេចក្តីសំរេចរបស់គណៈកម្មធិការអចិន្ត្រៃយិ៍របស់ព្រឹទ្ធសភាត្រូវដាក់ជូនសម័យប្រជុំព្រឹទ្ធសភាខាងមុខដើម្បីអនុម័តតាមមតិភាគច្រើនពីរភាគបីនៃសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំងមូល។ ក្នុងករណីទាំងអស់ខាងលើនេះ ការឃុំខ្លួន ការចោទប្រកាន់សមាជិកព្រឹទ្ធសភាណាមួយត្រូវផ្អាក ប្រសិនបើព្រឹទ្ធសភាបាន បញ្ចោញមតិឱ្យផ្អាកតាមមតិភាគច្រើនបីភាគបួននៃសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំងមូល។
មាត្រាទី១០៥(ថ្មី)
ព្រឹទ្ធសភាមានថវិការស្វយ័តសំរាប់ដំណើរការ។ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាត្រូវទទួលប្រាក់បំណាច់។
មាត្រាទី១០៦(ថ្មី)
ព្រឹទ្ធសភាបើកសម័យប្រជុំដំបូងហុកសិបថ្ងៃយ៉ាងយូរក្រោយពេលបោះឆ្នោតតាមការកោះប្រជុំរបស់ព្រះមហាក្សត្រ។
មុនចាប់ផ្តើមការងាររបស់ខ្លួន ព្រឹទ្ធសភាត្រូវប្រកាសសុពលភាពនៃអាណត្តិរបស់សមាជិកនីមួយៗ និងត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសរើស
ដាច់ដោយទ្បែកពីគ្នានូវប្រធាន អនុប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងសមាជិកទាំងអស់នៃគណៈកម្មធាកិរានានារបស់ព្រឹទ្ធសភាដោយមតិ
ភាគច្រើន ពីរភាគបីនៃសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំងមូល។
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំងអស់ត្រូវធ្វើសច្ចាប្រណិធានមុនចូលកាន់តំណែងដូចមានខ្លឹមសារចែងក្នុងឧបសម្ព័ន្ធទី៧នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
មាត្រាទី១០៧(ថ្មី)
ព្រឹទ្ធសភាប្រជុំជាសាមញ្ញពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ សម័យប្រជុំនីមួយៗមានថេរៈវេលាយ៉ាងតិចបីខែ។ បើមានសំណូមពរពីព្រះមហាក្សត្រ រឺសេចក្តីស្នើរសុំពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី រឺពីសមាជិកព្រឹទ្ធសភាចំនួន មួយភាគបីយ៉ាងតិច ព្រឹទ្ធសភាកោះប្រជុំជាវិសាមញ្ញ។
មាត្រាទី១០៨(ថ្មី)
នៅចន្លោះសម័យប្រជុំរបស់ព្រឹទ្ធសភា គណៈកម្មធិការអចិន្ត្រៃយិ៍របស់ព្រឹទ្ធសភាទទួលភារកិច្ចចាត់ចែងការងារ។
គណៈកម្មធាកិរាអចិន្ត្រៃយិ៍របស់ព្រឹទ្ធសភារួមមានប្រធានព្រឹទ្ធសភាអនុប្រធានព្រឹទ្ធសភានិងប្រធានគណៈ កម្មធាកិរាទាំងអស់ របស់ព្រឹទ្ធសភា។
មាត្រាទី១០៩(ថ្មី)
សម័យប្រជុំព្រឹទ្ធសភាត្រូវធ្វើនៅរាជធានីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្នុងសាលប្រជុំរបស់ព្រឹទ្ធសភាលើកលែងតែមាន ការសំរេច ផ្សេងចុះក្នុងលិខិតកោះប្រជុំ ដោយកាលៈទេសៈតម្រូវ។
ក្រៅពីករណីខាងលើនិងក្រៅពីកន្លែងនិងកាលបរិច្ឆេទដែលកំណត់ក្នុងសេចក្តីអញ្ជើញការប្រជុំណាក៏ដោយរបស់ ព្រឹទ្ធសភា ត្រូវទុកជា ខុសច្បាប់ ហើយអសារសូន្យពេញលក្ខណៈ។
មាត្រាទី១១០(ថ្មី)
ប្រធានព្រឹទ្ធសភាដឹកនាំអង្គប្រជុំរបស់ព្រឹទ្ធសភាទទួលអាញត្តិច្បាប់និងសេចក្តីសំរេចចិត្តទាំងទ្បាយដែលព្រឹទ្ធសភាបានអនុម័ត រ៉ាប់រងការអនុត្តន៍បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់ព្រឹទ្ធសភា និងចាត់ចែងការទាក់ទងអន្តរជាតិទាំងទ្បាយរបស់ព្រឹទ្ធសភា។
ក្នុងករណីដែលប្រធានព្រឹទ្ធសភាមានធុរៈមិនអាចបំពេញមុខងារបាន ដោយហេតុមកពីមានជម្ងឺរឺបំពេញមុខងារ ជាប្រមុខរដ្ឋ ស្តីទី រឺជាព្រះរាជានុសិទ្ធិ រឺបំពេញប៉េសកកម្មនៅបរទេសអនុប្រធានមួយរូបត្រូវទទួល ភារកិច្ចចាត់ចែង ការងារជំនួស។ ក្នុងករណីដែលប្រធាន រឺអនុប្រធានព្រឹទ្ធសភាលាលែងពីតំណែង រឺទទួលអនិច្ចកម្ម ព្រឹទ្ធសភាត្រូវបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងប្រធាន រឺអនុប្រធានថ្មី។
មាត្រាទី១១១(ថ្មី)
ការប្រជុំព្រឹទ្ធសភាត្រូវធ្វើជាសាធារណៈ។ ព្រឹទ្ធសភាអាចប្រជុំជាសម្ងាត់បានតាមការសុំពីប្រធាន រឺសមាជិកចំនួនមួយភាគដប់យ៉ាងតិចពីព្រះមហាក្សត្រ ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី រឺពីប្រធានរដ្ឋសភា។
ការប្រជុំព្រឹទ្ធសភានឹងអាចយកជាការបានលុះត្រាតែមានកូរ៉ុមប្រាំពីរភាគដប់នៃសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំងមូល។
ចំនួនសម្លេងដែលតម្រូវសំរាប់រដ្ឋសភាអនុម័តយល់ព្រមហើយដែលបានកំណត់ក្នុងរដ្ឋធមμនុញ្ញត្រូវយកមកប្រើ សម្រាប់ព្រឹទ្ធ សភាផងដែរ។
មាត្រាទី១១២(ថ្ម)
ព្រឹទ្ធសភាមានភារកិច្ចសម្របសម្រួលការងាររវាងរដ្ឋសភា និងរដ្ឋាភិបាល។
មាត្រាទី១១៣(ថ្មី)
ព្រឹទ្ធសភាពិនិត្យហើយឱ្យយោបល់ក្នុងរយៈពេលមួយខែយ៉ាងយូរលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ រឺសេចក្តីស្នើរច្បាប់ដែលរដ្ឋសភា បាន អនុម័តយល់ព្រមលើដំបូងរួចហើយ ព្រមទាំងលើបញ្ហាទាំងពួងដែលរដ្ឋសភាបានដាក់ឱ្យពិនិត្យ។ បើជាការប្រញាប់រយៈពេល នោះត្រូវបន្ថយមកនៅត្រឹមតែប្រាំថ្ងៃ។ បើព្រឹទ្ធសភាបានឱ្យយោបល់យល់ព្រម រឺពុំបានឱ្យយោបល់សោះក្នុងរយៈពេលដែលមានកណត់ទុកហើយនោះទេ ច្បាប់ដែលរដ្ឋ
សភាបានអនុម័តយល់ ព្រមហើយនោះ នឹងត្រូវបានយកទៅប្រកាសឱ្យប្រើ។
បើព្រឹទ្ធសភាសុំឱ្យកែសំរួលសេចក្តីព្រៀងច្បាប់រឺសេចក្តីស្នើរច្បាប់នោះរដ្ឋសភាត្រូវយកមកពិចារណាភ្លាមជាលើកទីពីរ។ រដ្ឋ សភាត្រូវពិនិត្យ និងសំរេចកែត្រង់បទបញ្ញត្តិ រឺចំនុចណាដែលព្រឹទ្ធសភាសុំឱ្យកែសំរួល ដោយបដិសេធចោល ទាំងមូល រឺទុកជា បានការខ្លះ។
ការបង្វិលទៅបង្វិលមករវាព្រឹទ្ធសភានិងរដ្ឋសភាត្រូវតែធ្វើក្នុងរយៈពេលមួយខែ។រយៈពេលនេះត្រូវបន្ថយមកត្រឹមដប់ថ្ងៃ បើត្រូវពិនិត្យសំរេចពីថវិការជាតិ និងហិរញ្ញវត្ថុហើយមកត្រឹមតែពីរថ្ងៃ បើជាការប្រញាប់។
បើរដ្ឋសភាទុកអោយហួសរយៈពេលកំណត់ រឺពន្យាពេលដែលកំណត់ទុកសំរាប់ពិនិត្យនោះ រយៈពេលជាគោលការណ៍សំរាប់រដ្ឋ សភា និងព្រឹទ្ធសភាត្រូវបន្ថែមឱ្យសេ្មគ្នីាដែរ។ បើព្រឹទ្ធសភាបដិសេធកិចចព្រមព្រៀងច្បាប់រឺសេចក្តីស្នើរច្បាប់នោះជាអសារបង់រដ្ឋសភាមិនអាចនឹងយកមកពិចារណាជាលើក ទីពីរបានមុនរយៈពេលមួយខែទេ។ រយៈពេលនេះត្រូវបន្ថយមកត្រឹមដប់ប្រាំថ្ងៃ បើពិនិត្យពីថវិការជាតិ និងហិរញ្ញវត្ថុហើយ មកត្រឹមតែបួនថ្ងៃ បើជាការប្រញាប់។ ក្នុងការពិនិត្យសេចក្តីព្រៀងច្បាប់ រឺសេចក្តីស្នើរច្បាប់ជាលើកទីពីរនេះ រដ្ឋសភាត្រូវអនុម័តដោយវិធីបោះឆ្នោតចំហ និងយក តាមមតិភាគច្រើនដាច់ខាត។ សេចក្តីព្រៀងច្បាប់ រឺសេចក្តីស្នើរច្បាប់ណាដែលបានសំរេចដូចខាងលើនេះហើយនោះ នឹងត្រូវបានយកទៅប្រកាសឱ្យប្រើ។
មាត្រាទី១១៤(ថ្មី)
ព្រឹទ្ធសភាបង្កើតគណៈកម្មការផ្សេងៗដែលចាំបាច់។ការរៀបចំនិងការប្រព្រឹត្តទៅនៃព្រឹទ្ធសភានឹងមានកំណត់ក្នុងបទបញ្ជា ផ្ទៃក្នុង របស់ព្រឹទ្ធសភា។ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនេះត្រូវអនុម័តយល់ព្រមដោយសម្លេងភាគច្រើនពីរភាគបីនៃចំនួនសមាជិកព្រឹទ្ធ សភាទាំងមូល។
មាត្រាទី១១៥(ថ្មី)
ក្នុងករណីមានសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទទួលអនិច្ចកម្មលាលែង រឺប្រាកចាកសមាជិកភាពដែលកើតមានទ្បើងប្រាំមួយខែយ៉ាងតិច
មុនចប់នីតិកាលត្រូវចាត់តាំង រឺជ្រើសតាំងជំនួសសមាជិកនោះតាមលក្ខខ័ណ្ឌកំណត់ក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនៃព្រឹទ្ធសភា និងក្នុង ច្បាប់ស្តីពីការចាត់តាំង និងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។
ជំពូកទី៩(ថ្មី) : អំពី សមាជរដ្ឋាភិបាល និងព្រឹទ្ធសភា
មាត្រាទី១១៦(ថ្មី) :
ក្នុងករណីចាំបាច់រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាអាចប្រជុំរួមគ្នាជាសមាជិក ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសជាតិ។
មាត្រាទី១១៧(ថ្មី) :
បញ្ហាសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសជាតិដូចមានចែងក្នុងមាត្រា១១៦ថ្មខីងាលើ ព្រមទាំងការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃសមាជ នឹង ត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់មួយ។
ជំពូកទី១០(ថ្មី): អំពី រដ្ឋាភិបាល
មាត្រាទី១១៨(ថ្មី): (មាត្រា ៩៩ ចាស់)
គណៈរដ្ឋមន្ត្រីជារាជរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
គណៈរដ្ឋមន្ត្រីត្រូវបានដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីមួយរូប អមដោយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ព្រមទាំងមានទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី និង រដ្ឋលេខាធិការជាសមាជិក។
មាត្រាទី១១៩(ថ្មី): (មាត្រា ១០០ ចាស់)
តាមសេចក្តីស្នើរពីប្រធានដោយមានមតិឯកភាពពីអនុប្រធានទាំងពីរនៃរដ្ឋសភា ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ចាត់តាំងវរជនមួយរូប ក្នុងចំណោមតំណាងរាស្ត្រនៃគណៈបក្ស ដែលឈ្នះឆ្នោតឱ្យបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាល។ វរជនដែលត្រូវបានចាត់តាំងនេះនាំសហការី
ដែលជាតំណាងរាស្ត្ររឺជាសមាជិកគណៈបក្សតំណាងនៅក្នុងរដ្ឋសភាដែលផ្គូរផ្គងឱ្យកាន់តំណែងផ្សេងៗក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាលទៅ
សុំសេចក្តីទុកចិត្តពីរដ្ឋសភា កាលបើរដ្ឋសភាបានបោះឆ្នោតទុកចិត្តហើយនោះ ព្រមហាក្សត្រទ្រង់ចេញព្រះរាជក្រឹតតែងតាំង
គណៈរដ្ឋមន្ត្រីទាំងមូល។មុនចូលកាន់តំណែងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីត្រូវធ្វើសច្ចាប្រណិធានដូចមានខ្លឹមសារចែងក្នុងឧបសម្ព័ន្ធ៦។
ក្នុងចំណោមតំណាងរាស្ត្រនៃគណៈបក្សដែលឈ្នះឆ្នោតឱ្យបង្កើតរាជរដ្ឋាភិបាល។វរជនដែលត្រូវបានចាត់តាំងនេះនាំសហការីដែលជាតំណាងរាស្ត្ររឺជាសមាជិកគណៈបក្សតំណាងនៅក្នុងរដ្ឋសភាដែលផ្គូរផ្គងឱ្យកាន់តំណែងផ្សេងៗក្នុងរាជ រដ្ឋាភិបាលទៅ សុំសេចក្តីទុកចិត្តពីរដ្ឋសភា កាលបើរដ្ឋសភាបានបោះឆ្នោតទុកចិត្តហើយនោះ ព្រមហាក្សត្រទ្រង់ចេញព្រះរាជក្រឹតតែងតាំង គណៈរដ្ឋមន្ត្រីទាំងមូល។ មុនចូលកាន់តំណែង គណៈរដ្ឋមន្ត្រីត្រូវធ្វើសច្ចា ប្រណិធានដូចមានខ្លឹមសារចែងក្នុងឧបសម្ព័ន្ធ៦។
មាត្រាទី១២០(ថ្មី): (មាត្រា ១០១ ចាស់)
មុខងារនៃសមាជិករាជរដ្ឋាភិបាលមានវិសមិតភាព និងសកម្មភាពខាងវិជាជីវៈផ្នែកពានិជ្ជកម្ម រឺឧស្សាហកម្ម ហើយនិងការកាន់ តំណែងណាមួយក្នុងមុខងារសាធារណៈ។
មាត្រាទី១២១(ថ្មី): (មាត្រា ១០២ ចាស់)
សមាជិកទាំងទ្បាយនៃរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលខុសត្រូវរួមគ្នាចំពោះរដ្ឋសភាអំពីនយោបាយទូទៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
សមាជិកមួយរូបៗនៃរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលខុសត្រូវរៀងខ្លួនចំពោះនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងចំពោះរដ្ឋសភាអំពីការដែលខ្លួនបាន ប្រព្រឹត្ត។
មាត្រាទី១២២(ថ្មី): (មាត្រា ១០៣ ចាស់)
សមាជិកទាំងទ្បាយនៃរាជរដ្ឋាភិបាលមិនអាចយកសំអាងនៃសេចក្តីបង្គាប់ដោយលាយល័ក្ខអក្សររឺដោយវាចារអំពី នណាមួយ ដើម្បីដោះស្រាយឱ្យរួចខ្លួនពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ខ្ល នួបានទ្បើយ។
មាត្រាទី១២៣(ថ្មី) (មាត្រា ១០៤ ចាស់)
គណៈរដ្ឋមន្ត្រីត្រូវប្រជុំរាល់សប្តាហិ៍ជាប្រជុំធំ រឺជាប្រជុំពិនិត្យស្រាវជ្រាវ។ អង្គប្រជុំធំត្រូវដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចប្រគល់ភារកិច្ចជូនឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីដឹកនាំអង្គប្រជុំពិនិត្យ ស្រាវជ្រាវបាន។
កំណត់ហេតុនៃអង្គប្រជុំទាំងអស់របស់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីត្រូវផ្ញើរថ្វាយព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ជ្រាប។
មាត្រាទី១២៤(ថ្មី) (មាត្រា ១០៥ ចាស់)
នាយករដ្ឋមន្ត្រីអាចរំលែកអំណាចរបស់ខ្លួនឱ្យទៅឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រឺសមាជិកណាមួយនៃរាជរដ្ឋាភិបាលបាន។
មាត្រាទី១២៥(ថ្មី)(មាត្រា ១០៦ ចាស់)
បើតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅទំនេរជាស្ថាពរនោះ ត្រូវតែងតាំងគណៈរដ្ឋមន្ត្រីមួយជាថ្មក៉្នីងលក្ខខ័ណ្ឌដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋ
ធម្មនុញ្ញោនាះ។ បើការទំនេរនេះជាការទំនេរមួយកាលមួយគ្រាទេ ត្រូវចាត់តាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីជាបណ្តោះអាសន្ន។
មាត្រាទី១២៦(ថ្មី): (មាត្រា ១០៧ ចាស់) សមាជិកមួយរូបៗនៃរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មពីបទឧក្រិដ្ឋរឺបទមជ្ឈឹមដែលខ្លួនបានប្រព្រឹត្តក្នុងការបំពេញ ការងារ របស់ខ្លួន។ ក្នុងករណីនេះ និងក្នុងករណីធ្វើខុសជាទម្ងន់ក្នុងការបំពេញការងាររបស់ខ្លួន រដ្ឋសភាអាចសំរេចប្តឹងទៅតុលាការមាន សមត្ថកិច្ច។
រដ្ឋសភាសំរេចក្នុងរឿងនេះដោយវិធីបោះឆ្នោតជាសម្ងាត់តាមមតិភាគច្រើនដាច់ខាតនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
មាត្រាទី១២៧(ថ្មី): (មាត្រា ១០៨ ចាស់)
ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនឹងត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់មួយ។
ជំពូកទី១១(ថ្មី) អំពី អំណាចតុលាការ
មាត្រាទី១២៨(ថ្មី) (មាត្រា ១០៩ ចាស់)
អំណាចតុលាការជាអំណាចឯករាជ្យ។ អំណាចតុលាការធានារក្សាអនាគតិ និងការពារសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។អំណាចតុលាការគ្របដណ្តបត្រលប់ទៅលើរឿងក្តីទាំងអស់រួមទាំងរឿង ក្តីរដ្ឋបាលផង។ អំណាចនេះត្រូវប្រគល់ឱ្យតុលាការកំពូល និងសាលាជម្រះក្តីគ្រប់ផ្នែក និងគ្រប់ជាន់ថ្នាក់។
មាត្រាទី១២៩(ថ្មី) (មាត្រា ១១០ ចាស់)
ការជម្រះក្តីផ្តល់យុត្តិធម៌ត្រូវធ្វើក្នុងនាមប្រជារាស្ត្រខែ្មរ តាមនិតិវិធី និងច្បាប់ជាធរមាន។
មានតែចៅក្រមទេដែលមានសិទ្ធិជម្រះក្តី។ ចៅក្រមត្រូវបំពេញភារកិច្ចនេះដោយគោរពច្បាប់យ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ និងអោយអស់ពី ដួងចិត្ត និងសម្បជញ្ញៈរបស់ខ្លួន។
មាត្រាទី១៣០(ថ្មី)(មាត្រា ១១១ ចាស់)
គ្មានអង្គការណាមួយនៃអំណាចនីតិបញ្ញត្តិ រឺនីតិប្រត្តិបត្តិអាចទទួលអំណាចតុលាការអ្វីបានទ្បើយ។
មាត្រាទី១៣១(ថ្មី) (មាត្រា ១១២ ចាស់)
មានតែអង្គការអយ្យការទេដែលមានសិទ្ធិធ្វើបណ្តឹងអាជ្ញា។
មាត្រាទី១៣២(ថ្ម): (មាត្រា ១១៣ ចាស់)
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ជាអ្នកធានាឯករាជ្យនៃអំណាចតុលាការ។ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមជួយព្រះមហាក្សត្រក្នុងកិច្ចការ នេះ។
មាត្រាទី១៣៣(ថ្មី): (មាត្រា ១១១៤ចាស់)
ចៅក្រមមិនអាចត្រូវបានគេដកពីមុខងារបានទេ។ ប៉ុន្តែឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមសំរេចដាក់វិន័យលើចៅក្រមដែលបាន
ប្រព្រឹត្តខុស។
មាត្រាទី១៣៤(ថ្មី): (មាត្រា ១១៥ ចាស់)
ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមនឹងត្រូវបង្កើតទ្បើងដោយច្បាប់រៀបចំអង្គការមួយដែលនឹងកំណត់សមាសភាព និងមុខងារ។ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមស្ថិតក្រោយព្រះរាជាធិបតីភាពនៃព្រះមហាក្សត្រ។ ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់អាចចាត់តាំងព្រះរាជតំណាងម្នាក់របស់ព្រះអង្ធឱ្យធ្វើជាអធិបតីនៃឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមនេះ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមលើក សេចក្តីស្នើថ្វាយព្រះមហាក្សត្រអំពីការតែងតាំងចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញអមសាលា ជម្រះក្តីទាំងអស់។ ឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រមក្នុងមុខការដាក់វិន័យចំពោះចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាត្រូវប្រជុំក្រោមអធិបតីភាពនៃប្រធាន តុលាការកំពូលអាស្រ័យដោយករណីទាក់ទងនឹងចៅក្រម រឺព្រះរាជអាជ្ញា។
មាត្រាទី១៣៥(ថ្មី):(មាត្រា ១១៦ ចាស់)
លក្ខន្តិកៈនៃចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា និងការរៀបចំអង្គការតុលាការ នឹងត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់ដោយទ្បែកពីគ្នា។
ជំពូកទី១២(ថ្មី): អំពី ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ
មាត្រាទី១៣៦(ថ្មី)
ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមានសមត្ថកិច្ចធានាការពារការគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ បកស្រាយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ដែលរដ្ឋសភាបាន អនុម័ត និងព្រឹទ្ធសភាបានពិនិត្យចប់សព្វគ្រប់ហើយ។
ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមានសិទ្ធិពិនិត្យ និងសំរេចអំពីករណីវិវាទកម្មទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ និងការ បោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា។
មាត្រាទី១៣៧(ថ្មី):(មាត្រា ១១៨ ចាស់)
ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមានសមាជិកប្រាំបួនរូបដែលទទួលអាណត្តិប្រាំបួនឆ្នាំ។សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញចំនួនមួយ ភាគបី ត្រូវផ្លាស់ថ្មក៉្នីងរយៈបីឆ្នាំម្តងៗ។ សមាជិកបីរូបត្រូវតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ បីរូបត្រូវជ្រើសតាំង ដោយរដ្ឋសភា ហើយបី រូបទៀតត្រូវតែងតាំងដោយឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម។
ប្រធានត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។ ប្រធានមានសម្លេងឧត្តមានុភាពក្នុងករណីបែកសម្លេងជាពីរ សេ្មគ្នីា។
មាត្រាទី១៣៨(ថ្មី): (មាត្រា ១១៩ ចាស់)
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធមµនុញ្ញត្រូវជ្រើរើសក្នុងចំនោមស្សរជនដែលមានសញ្ញាប័ត្រចាប់ពីឧត្តមសិក្សាទៅខាងច្បាប់ខាងរដ្ឋបាល ខាងការទូត សេដ្ឋកិច្ច ហើយមានបទពីសោធន៍ច្រើនក្នុងការងារ។
មាត្រាទី១៣៩(ថ្មី):
មុខងារសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមានវិសមិតភាព និងមុខងារសមាជិកព្រឹទ្ធសភា សមាជិករដ្ឋសភាសមាជិក រាជរដ្ឋាភិបាល ចៅក្រមក្នុងតំណែង ការកាន់តំណែងណាមួយក្នុងមុខងារសាធារណៈ ប្រធាន រឺអនុប្រធានគណៈបក្សនយោបាយ ប្រធាន រឺអនុប្រធានសហជីព។
មាត្រាទី១៤០(ថ្មី):
ព្រះមហាក្សត្រ នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានរដ្ឋសភា តំណាងរាស្ត្រមួយភាគដប់ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា រឺសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមួយភាគបួនអាចបញ្ជូនច្បាប់ដែលរដ្ឋសភាបានអនុម័តទៅឱ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញពិនិត្យមុននឹងច្បាប់នេះត្រូវប្រកាសឱ្យប្រើ។ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរដ្ឋសភា បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងព្រឹទ្ធសភានិងច្បាប់រៀបចំអង្គការទាំងទ្បាយ្រ តូវតែបញ្ជូនទៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ពិនិត្យមុននឹងប្រកាសឱ្យប្រើ។
ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញត្រូវសំរេចក្នុងរយៈពេលសាមសិមថ្ងៃយ៉ាងយូរ ថាតើច្បាប់ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង រដ្ឋសភា
និងបទញ្ជាផ្ទៃក្នុងព្រឹទ្ធសភាខាងលើស្រប រឺមិនស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
មាត្រាទី១៤១(ថ្មី)
ក្រោយពីច្បាប់ណាមួយត្រូវបានប្រកាសអោយប្រើ ព្រះមហាក្សត្រ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា ប្រធានរដ្ឋសភា នាយករដ្ឋមន្ត្រី សមាជិក ព្រឹទ្ធសភាចំនួនមួយភាគបួន តំណាងរាស្ត្រចំនួនមួយភាគដប់ រឺតុលាការអាចសុំឱ្យក្រុមប្រឹក្សា ធម្មនុញ្ញពិនិត្យ អំពីធម្មនុញ្ញភាព នៃច្បាប់នោះ ប្រជារាស្ត្រមានសិទ្ធិប្តឹងអំពីធម្មនុញ្ញភាពនៃច្បាប់បានតាមរយៈតំណាងរាស្ត្រ រឺប្រធានរដ្ឋសភា រឺសមាជិកព្រឹទ្ធ សភា រឺប្រធានព្រឹទ្ធសភា ដូចមានចែងក្នុងវាក្យខ័ណខាងលើ។
មាត្រាទី១៤២(ថ្មី): (មាត្រា ១២៣ ចាស់)
បទបញ្ញត តិក្នុងមាត្រាណាដែលក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញប្រកាសថាមិនស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ មិនអាចយកទៅប្រកាសឱ្យប្រើរឺយកទៅអនុវត្តបានទ្បើយ។សេចក្តីសំរេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញជាសេចក្តីសំរេចបិទផ្លូវតវ៉ា។
មាត្រាទី១៤៣(ថ្មី): (មាត្រា ១២៤ ចាស់)
ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ពិគ្រោះមតិក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញចំពោះសេចក្តីស្នើទាំងទ្បាយដែលសុំធ្វើវិសោធនក្មលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
មាត្រាទី១៤៤(ថ្មី): (មាត្រា ១២៥ ចាស់)
ច្បាប់រៀបចំអង្គការមួយនឹងកំណត់ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។
ជំពូកទី១៣(ថ្មី): អំពី ការគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាល
មាត្រាទី១៤៥(ថ្មី): (មាត្រា ១២៦ ចាស់)
ទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាចែកជាខេត្ត និងក្រុង។ ខេត្តចែកជាស្រុក ស្រុកចែកជាឃុំ។ ក្រុងចែកជាខ័ណ្ឌ ខ័ណ្ឌចែកជាសង្កាត់។
មាត្រាទី១៤៦(ថ្មី): មាត្រាទី៧៥
(មាត្រា ១២៧ ចាស់)
ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខ័ណ្ឌ ឃុំ និងសង្កាត់ ត្រូវគ្រប់គ្រងតាមល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលមានចែងក្នុងច្បាប់រៀបចំអង្គការមួយ។
ជំពូកទី១៤(ថ្ម): អំពី សមាជជាតិ
មាត្រាទី១៤៧(ថ្មី): (មាត្រា ១២៨ ចាស់)
សមាជជាតិបើកឱ្យប្រជារាស្ត្រជ្រាបដោយផ្ទាល់អំពីកិច្ចការផ្សេងៗ ដែលជាប្រយោជន៍ជាតិ និងលើកបញ្ហា និងសំនូមពរជូនរដ្ឋ អំណាចដោះស្រាយ។
ប្រជារាស្ត្រខែ្មរទាំងពីរភេទមានសិទ្ធិទៅចូលរួមក្នុងសមាជជាតិ។
មាត្រាទី១៤៨(ថ្មី) (មាត្រា ១២៩ ចាស់)
សមាចជាតិប្រជុំមួយដងក្នុងមួយឆ្នាំនៅដើមខែធ្នូ តាមការកោះអញ្ជើញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ សមាជជាតិប្រព្រឹត្តទៅក្រោមព្រះរាជធិបតីភាពនៃព្រះមហាក្សត្រ។
មាត្រាទី១៤៩(ថ្មី)
សមាជជាតិអនុម័តសំនូមពរជូនព្រឹទ្ធសភា ជូនរដ្ឋសភា និងជូនរដ្ឋអំណាចពិចារណា។
ការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅនៃសមាជជាតិនឹងត្រូវកំណត់ក្នុងច្បាប់មួយ។
ជំពូកទី១៥(ថ្មី)
អំពី អនុភាព ការសើរើ និងវិសោធនកម្មរដ្ឋមនុពា
មាត្រាទី១៥០(ថ្មី) (មាត្រា ១៣១ ចាស់)
រដ្ឋធម្មនុញ្ញោនះជាច្បាប់កំពូលនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ច្បាប់ និងសេចក្តីសម្រេចទាំងទ្បាយនៃស្ថាប័ននានារបស់រដ្ឋត្រូវស្របនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញជាដាច់ខាត។
មាត្រាទី១៥១(ថ្មី) (មាត្រា ១៣២ ចាស់)
ការផ្តើមគំនិតសើរើ រឺការផ្តើមគំនិតធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ជាសិទ្ធិរបស់ព្រះមហាក្សត្រ របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរបស់ ប្រធានរដ្ឋសភាតាចសេចក្តីស្នើរបស់តំណាងរាស្ត្រមួយភាគបួននៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
ការសើរើ រឺវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវធ្វើទ្បើងដោយច្បាប់ធម្មនុញ្ញមួយ ដែលអនុម័តដោយរដ្ឋសភាតាមមតិភាគច្រើនពីរ ភាគបីនៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល។
មាត្រាទី១៥២(ថ្មី) (មាត្រា ១៣៣ ចាស់)
ការសើរើ រឺវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវហាមឃាត់មិនឱ្យធ្វើនៅពេលប្រទេសជាតិឋិតក្នុងភាពអាសន្ន ដូចមានចែងក្នុងមាត្រា ៨៦។
មាត្រាទី១៥៣(ថ្មី) (មាត្រា ១៣៤ ចាស់)
ការសើរើ រឺវិសោធនកម្មដ្ឋធម្មនុញ្ញ មិនអាចធ្វើបានទ្បើយកាលបើប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងរបប រាជានិយមអាស្រ័យដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ជំពូកទី១៦(ថ្មី) អំពី អន្តរប្បញ្ញត្តិ
មាត្រាទី១៥៤(ថ្មី)
រដ្ឋធម្មនុញ្ញោនះក្រោយពីបានទទួលការអនុម័តត្រូវបានប្រកាសឱ្យចូលជាធរមានភ្លាមដោយព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រ កម្ពុជា។
មាត្រាទី១៥៥(ថ្មី (មាត្រា ១៣៦ ចាស់)
ក្រោយពេលរដ្ឋធម្មនុញ្ញោនះចូលជាធរមាន សភាធម្មនុញ្ញត្រូវក្លាយទៅជារដ្ឋសភា។
បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋសភាត្រូវចូលជាធរមានក្រោយទទួលបានការអនុម័តពីរដ្ឋសភា។
ក្នុងករណីដែលរដ្ឋសភាមិនទាន់ចាប់ដំណើរការបានប្រធានអនុប្រធានទីមួយនិងអនុប្រធានទីពីរនៃសភាធម្មនុញ្ញនឹងចូលរួម បំពេញភារកិច្ចក្នុងក្រុមប្រឹក្សារាជសម្បត្តិបើសភាពការណ៍ក្នុងប្រទេសទាមទារ។
មាត្រាទី១៥៦(ថ្មី)
ក្រោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញោនះចូលជាធរមានព្រះមហាក្សត្រជ្រើសតាមលក្ខខ័ណ្ឌដែលមានចែងក្នុងមាត្រា១៣ ថ្មី និង១៤។
មាត្រាទី១៥៧(ថ្មី)
នីតិកាលទីមួយនៃព្រឹទ្ធសភាមានកំណត់៥ឆ្នាំ ហើយត្រូវផុតកំណត់នៅពេលព្រឹទ្ធសភាថ្មចីលូកាន់តំណែង។
សំរាប់នីតិកាលទី១នៃព្រឹទ្ធសភា
• សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមានចំនួនសរុបហុកសិបមួយរូប
• ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់តែងតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាពីររូបព្រមទាំងប្រធាន អនុប្រធានទី១ អនុប្រធានទី២នៃព្រឹទ្ធសភា
•សមាជិកដទៃទៀតនៃព្រឹទ្ធសភាត្រូវបានតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រតាមសំណើររបស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងប្រធាន
រដ្ឋសភាក្នុងចំណោមសមាជិកនៃគណៈបក្សដែលមានអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា
• កិច្ចប្រជុំជាសមាជិករដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាត្រូវដឹកនាំដោយសហប្រធាន
មាត្រាទី១៥៨(ថ្មី): (មាត្រា ១៣៩ ចាស់)
ច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានទាំងអស់នៅកម្ពុជាដែលធានាការពារបាននូវទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ សិទ្ធិសេរីភាព និងទ្រព្យសម្បិត្តិត្រឹមត្រូវ តាមច្បាប់របស់បុគ្គល និងដែលស្របនឹងប្រយោជន៍ជាតិ ត្រូវមានអនុភាពអនុវត្តបន្តទៅមុខទៀតរហូតដល់មានអត្ថបទថ្មមីក កែប្រែ រឺលុបចោល លើកលែងតែបទប្បញ្ញត្តិណាដែលផ្ទុយនឹងស្មរាតីនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញោនះ។

រដ្ឋធម្មនុញ្ញោនះត្រូវបានសភាធម្មនុញ្ញអនុម័ត នៅភ្នំពេញថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣ នាសម័យប្រជុំពេញអង្គ លើកទី២
ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៩៣
ប្រធាន
សឺនសាន
ច្បាប់ធម្មនុញ្ញោនះត្រូវបានរដ្ឋសភានៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាអនុម័តនៅថ្ងៃទី៤ ខែមិនា ឆ្នាំ១៩៩៩ ក្នុងសម័យប្រជុំវិសាមញ្ញ នីតិកាលទី២
ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី៦ ខែមិនា ឆ្នាំ១៩៩៩
ប្រធានរដ្ឋសភា
នរោត្តម រណឫទ្ធិ